T A B O A D A C L U B F Ú T B O L: Entreno diario,diario de entreno

Ía esperar o dia o meu cumpreanos, nacín un 10 de febreiro de 1967.Era pra ser un cumpre calquera pero quería facelo especial, non pra que se convirtira nun evento globlal, nin que realce a controversia da universalidade das redes sociais que pretenden convertirnos en entes únicos e iguais a par. É un cumpre no que non tiña nada bò que celebrar, máis ben a contrrario : cousas e acontecementos sumamente tristes,que non ven ao caso relatar. Por ese feito mesmo quería celebralo con vòs doutra maneira nada ò uso, en lugar de ofrecerme felicitaciòns, tartaletas ou detalles enormes coma reloxios impresionantes por parte dos mais achegados, sendo moi optimistas, eu queria agradecer todo o ben que vos portastes conmigo durante o último ano,queria felicitarme a min mesmo por estar tan ben rodeado de amigos de verdade e de corazón; pero o que màis queria éra regalarvos a vos algo, ter un detalluco con vós, xa que nunca vos dou nada. O caso ou feito é que tiven que abandoar o traballo que viñamos realizando na web e no blog, desde o ano 2007,e para que non quede abandoado de todo o legado que trataba de construir ao noso clube, quería facervos participes dun experimento literario que completase o espíritu renacencista e multidisciplinar co que queria enfocar especialmente o blog :o meu don pra vos saeme barato,que é cutre, pensará alguén, e non é outra chuminada que otorgarvos unha IDEA: facervos participes da entrega dunha páxina nova, que en realidade queremos poñer a vosa disposiciòn.

Para moita xente o noso deporte, o noso traballo é un espectáculo de masas, corroido polo poder do diñeiro, corrompido pola especulaciòn, masificado polo fanatismo e sobreexcitado polo espectáculo.Razòns non faltan. Non é por abobinar nin despreciar o gusto da gran maioria, librenos Deus. Pero hai unha gran minoria silenciosa devota de valores, que esa gran voráxine esquence, e que cré na pureza do fútbol pequechín :hai valores que a profesionalidade oculta, a beleza do xogo, os sacrificios que conleva, os contos detras duns butelos, castañas ou mesmo unhas burguercangreburguer ben esponxosas regadas cunhas cervexas, ou viño ou licor café: as historias individuais de millòns de xogadores afecionados, que compaxinan traballos ou gardas de 12 ou 24 horas pra meterse logo na lama, desde 12 a 15 horas a semana, tratando de conseguir xogar como os seus ídolos, e a fé que en miles de ocasiòns o consiguen, pero por desgraza nunca haberá unha cámara ou alguén que recorde como foi aquel paradòn que o gardamaias sacou cando entraba pola escadra, aquela asistencia estratòsferica,ou un gol desde mais de 60 metros. Non, acò non hai gloria.

Nesta secciòn queremos por en valor o traballo semanal, e algunha historieta ou conto breve que non nos faga inexquecibles de todo. Poñemola a vosa disposiciòn, pra que de xeito anònimo ou a peito descuberto, ou a través dun alias, nos las fagades chegar. Mandádesnolas por privado as contas de facebook de perrobarrenhovello, xoan barro ou xose anxo varela, e publicarémolas de inmediato. Houbo xente que nos deu a idea, e xa temos algunhas... Polo título da secciòn e o contido destes primeiros breves relatos, contos curtos e historias pequechiñas podedes facervos unha idea do que vos pedimos e que vos vexades que queirades aportar. Sin máis todo voso... O noso futbol non trata de 22 descerebrad@s, en pantalòns curtos que lle dan patadas a un balòn, somos homes e mulleres que sentimos e sabemos falar e temos cousas que contar, e tamopouco futboleamos coma trencos, damoslle xeito o oficicio inda que sen nengún beneficio. Axudadenos a demostralo, e engordaremos o futbol dos nosos poviños,e espallaremos as nosas amadas cores no ceo dos recordos. Espero que vos goste o regaliño desta idea. Contamos con vòs, coma sempre.

"O home non ten unha soa e única vida ,senón moitas ,enlazadas unhas con outras,e isa é a causa da sua desgracia " . Chateaubriand.

I

Este vai ser o noso obxetivo,asi volo queremos comunicar,sinxelamente: Queremosvos facer coparticipes dunha serie de relatos englobados baixo este título máis menos suxerente ou afortunado,pero que queremos nos ensine a seguir progresando adecuadamente no fronte común de tentar ser e estar en forma fisica e psiquicamente,e prepararnos pra afrontar o duro inverno da vida,o apagarse lentamente as vidiñas dos povos dos que procedemos,a ir perdendendo as nosas raices,sin querelo nin pretendelo,por que a vida te vai encamiñando pra ben pra mal,por outros carreiros por donde correr.Imos deixarvos este espacio pra vos,pra que nos contedes,anonimamente,se o credes convinte ou non se vos presta deixar a vosa pegada persoal,deixaremos o voso nome,co voso relato.Contadenos iso si o que vos saia da alma,e que xire o redor dese entreno,desa preparación que a vida vos esixe.

Tiñamos aí un amigo que veu adestrar durante unha boa temporada co Taboada CF,non chegou a xogar por que decía que lle daba vergonza,por que se tiña por trenco,realmente era pasable como xogador,non teria sido unha estrela, pero defendíase e gambeteaba con xenio.Era se cadra fraco non non de espíritu, pero si de vontade futbolística e non houbo xeito de engordarlla.Despois de adestrar viamolo as veces garabatear co smartphone,explicaba que sentía metáforas co balón nos pés.Igual de reservado era pra contar máis a este respecto.O seu misterio condenaba a nosa curiosidade.A forza de insistir e comerlle o tarro,unnha noite foi invitado a unha das ceas do club;fartos e xa chispotes,ali nun recuncho,dous ou tres comezamos a falar con él,de aquelo e do de máis aló, da eterna disputa que rodeou o Taboada CF : guerreiristas vs ramonistas;daquela época gloriosa na que coincidiron os dous no Taboada e con dezasete anos ámbolos dous,inda xuveniles, lle deron a última Copa ao Taboada contra a Comercial na Ribela naquel épico 4-4 resolto nos penaltis , e logo durante o ano seguinte maravillando entre os dous co seu fútbol alieníxena ,abrindo entre a afeizón a polémica de cal era mellor dos dous,elevándose o debate ata ser cuestión case de estado.Foi un auténtico prazer revivir todo aquilo narrado pola sua voz agradable e verbo fácil .Contra o final da velada apretamolo pra que soltara aquel gardado segredo que escondia no seu iphone,non queria e non quería ,ata porseselle as matulas coma tomates,pero cedeu...sacouse de móvil e comezounos a ler facendónos unha escolma ata abraiarnos ao Poyán o Jacobo e máis a min .
-Eso tes que meterllo no blog
-Ostia si,sería a reostía...
-Boh,sacade daí ho
-Veña home,que iso ten flow, dixo o Jaco
-Atrás ou non velas outras ,apostaba él
-Que si loriño , que todo canto contas é futbol e colegueo,nada de postureo,molalle a Cristo
Media hora máis tarde todo era redundante,volvemonos plastas de todoAta que voltou ceder:
-Pesaos sodes carallo ,maña mandóvolos en pdf.

Recibimolos no correo do clube cunha nota que decía:Eu era guerreirista,a cegas.Os resultados estan aí.Ramón era solidario,humilde,todo talento tamén ,era un creador nato.Xa sei que vos erades ramonistas Pero Guerreiro xoga con 40 tacos,e Ramòn parou os 18.Quen houbera sido mellor?quen o sabe? .Si que teria gañado o Taboada de telos os dous,De Preferente parriba.Seria como ter Messi e Cristiano no mesmo equipo.

Non volvemos ver este pequecho,marchou estudar a Santiago como Ramón,e de ningún dos dous voltamos a saber case nada ,parecemo que estaba facendo Medicina segundo dixo o Manolo da Concha.Pra nosa memoria colectiva resultan ser tan necesarios como inexquecibles os seu breves relatos.

10/02
OS NÚMEROS
-A ver ho,¿non será tan difícil?.Ten que ver co que rodea todo esto,traballo esforzo,superación,amizade, compañerismo,entrega, lealdade....Ise é o punto de partida...
- Pois aí é nada meu ,non dis ti pouca cousa .¿E partindo dises ingredentes que cociñas?
- A isto faltaballe unha volta de torca,tiña imaxes ,unha banda sonora, doses de realidade en crónicas pero vese moi monográfico , se queres individualista , un pouco alleo a ficción por un lado e dándolle o cú o social por outro.
- ¿Entón ?
- A idea era promover unha obra senlleira ,un traballo colectivo, a participación,un grafitti ,un puzzle coral pero todo elo en negro en col de branco .Eu que sei ,pesudoliteratura ,prensa ,ensaio, contos, relato breve ou minúsculo etece..., e todo aberto a toda nosa nosa xente ou noso mundiño que seguro ten cousas que decir.
-Coma un modesto Número Cero do Eco
-Que va home,tanparantan..,esos son palabras maiores. Unha cousa máis máis vanal ho ,intrancendente , pero o mellor máis divertida .
- ¿E nós de Gran Hermano? coma o home do mazo?
- Non tio,nós cortar e pegar e como moito coordinar .
- Non sei non o vexo,¿sin marcar unha pautas ,unhas directrices ?, o mellor con outra cervexa .
-Será por birras .Ponnós aco outras duas e uns pincholos se tes a ben.Nada o das pautas é pra valorar.Pero mira,falando de graffitis estes dias aparece na prensa Carballo, que nós ven como anel o dedo ,sen Santo pero ben tallaos carballos coma nós .Ben ,nunha medida pra paliar o feismo urbanístico convocan un concurso ,no que prestan fachadas de edificios con deterioro a disposición de artistas urbáns pra creacións libres.Directrices puxéronlles poucas pero bueno eran profesionais, e debían ter unha obra contrastada,e os contidos deses lenzos urbáns poderían incluso dar cabida ata crítica social .O resultado é deslumbrante ,abraiante.
- Voute pillando ,¿pero aí medios seguro que puxeron a sua disposición?
- ¿ E ti que necesitas ? nada .Que che manden material o correo do pérfil e ti ofreces este enorme espacio en branco na nube. Se ves que vale pra publicar falo e senón non .A única condición pra darlle unha uniformidade e inspiración:que encaixe co título da páxina .¿Valeche ? Antes falache de Eco ,aqui penso que encaixaria máis un" De que falo cando falo de correr".
-¿E se.....? por un lado creas dous espacios ,un que encaixe con ese título,e outro libre coma nun libro de relatos breves ,así o mesmo autor daslle duas posibilidades , e ti tes por un lado unha uniformidade coa disciplina do entrenamiento e por outro daslle pasto a creación , a xenialidade individual ,é dicer o fútbol total
- Oe ,pois tamén vale ,asi sexa.

10/05
BANANAS
Cerrou o taller ,colleu a Triumph e saiu pitando,ainda tiña que pasar pola casa.Houbo choio pola tarde e tivo que recoller e curiosear e facer algo de limpeza e asearse un pouco .Inequivocamente tiña que acontecer que cando había entreno sempre era o dia que máis traballo aparecía.
A noite non era apacible nin moito menos,de inverno do de acó,facía frio ,chovia non seguido pero por veces sarabeaba.Por iso ,e canso como estaba non era o que máis lle apetecía a perspectiva das duas seguintes horas ,pero sempre foi un deportista nato e nunca arredou polo tempo,ultimamente afogabao estar tan atarefado. Porriba a fin de semana habería derbí,tocaba extramotivarse ,por sacrificio e correr coma nunca que non fora.
No traxecto a casa espeliuse, entre a velocidade e o frio xa cambiou o chip.Chegaba xa tarde , xa levarian os outros vinte minutos .
Pouco mais ía facer que coller a mochila e as chaves do Corsita ,non tiña gañas de mollarse despois de acabar e ducharse.Pasou por diante da cociña , formigueaballe o estómago e colleu un plátano,mataba a fame e previña as maniotas.Non reparou en que cando tirou as pelas riba da mesa caeron pro piso.
Unha cousa levou a outra.
Mentres comía o plátano acordouse do Banana,o mellor xogador de fútbol que pasou polo povo,ainda que non chegou a xogar no equipo ,seu irmán Marcos si, Banana foi campión provincial estando no colexio e vestindo coma Brasil,despois non foi coñecido polo alcume senón polo seu nome de pía Juanín e acabaría xogando en Preferente e en Terceira co Lalín e en Segunda B onde foi un dos bastións do CD Lugo,un portento físico e técnico; sempre lle lembrara a Diego Armando,o mesmo descomunal tren inferior,a mesma estatura e a idéntica xenialidade .Coñecerao por seu avó materno que era do Deza e tiñao levado o Manuel Anxo Cortizo .En diante sempre o seguiu por que o maravilaba velo moverse polo campo,coa sua elegancia controlando ,manexando e desprazando o balón ,
O entrenamento non foi especialmente duro por ser o primeiro da seman,tamén se tragou o máis fodido ,foi verdade.Despois ducha e xa no povo repor forzas con todos cunhas totilliñas de patacas , tragouse case de penal dous aquarius e máis repousado un par de cervexas:Cando chegou a casa non tiña outra idea que meterse cama un tiro no sobre .Nin acendendeu a luz.
Unha cousa levou a outra.
Pasou e esvarou na cáscara do plátano ,o golpe na cabeza contra unha beira nin se sabe de qué.Non acordou máis .
Estivo catro meses en coma e acordou un dez de maio sen máis ,cunha fame negra:
-Que putisma gaña dun plátano mi má.

28/06
A LUZ NA CADEIRA
Hoxe en día mirando dende o vacio ó chan desde a cadeira de rodas,babexando sen remedio,sendo un vexetal con nenguna consciencia de si, Apartado e esquenzido coma agora mesmo neste rechuncho namentras o celador saborea un café só largo ,menos insensible do qué poda semellar e coma inmerso tamén na sua negrura.Só ,así o deixou a vida .Nin sequera unha rutina.So un manual de movementos forzados pra previr embolias e rozaduras.
O fútbol afeizoadao non ten memoria.Non hai focos,nin Nodos ,nin secuencias ,nin reminiscencia ,non hai cabos que atar e non se desatan luces de ningún modo.
El foi un ídolo no seu tempo,nos primeiros tempos do clube de fútbol .Provocou a paixón desatada ,encheu o estadio alporizado, adorado case de xeito exhacerbado,calquera dos seus xogadores mataría por él coma un soldado,tirariase en barrena coma un kamikaze,gañounos na lama ,levarono na alma dende o ano que levantou a Copa .Foi marcial,paternal e visceral ,Agora excarcelado na cadeira semella non recordalo,Menos mal .
Dende que foi deixando todo ,abandonándose foi cubríndose de paos vitais .A morte dos pais .Duras enfermedades ,dous cancros duros e prolongados que o sumiron tamén unha terrible dor pra cal nunca estas entrenado.
Foi ela o único consolo ,durante anos.Poder vela sobre as once case tódolos dias cando recollía o pedido do almacén de colmado.Anos sabendo que lle era inaccesible ,desexanllo un roce.Ata que un día cando xa logo acariñaba xubilarse ela lle insinuou :
- Bueno xa logo non teras que voltar traerme nada,vou pechar
- Oh ¿e iso ?
Niso ,entraron uns clientes reclamandoa a atención dela
-Maña, xa falamos,Asertoulle cun guiño de complicidade.
Entristeceuse súbitamente ata o infinito. Durante unhas horas ,centos de poibilidades lle viñeron a cabeza,miles de dias futuros,non imaxiou que ningun era del .Pero con todo non houbo un maña.Esa noite produciuselle o derrame cerebral que o deixou postrado e olvidado,A coitelada da pena , do movemento e do pensamento.

08/07
WHASTHAPP GOAL KRILL

Hei, podiamos quedar deica unha hora
tiñamos que poñernos no que quedamos
outro día 12:04 ""

E que me pillas como carallo,agora mesmo
estou correndo 12:05 ""

Ostia ,corres e guasapeas

Crack 12:05 ""

Non hai problema,hoxe igual non vou
entrenar 12:06""

E logo por onde andas ? 12 :06""

Estou no campo 12:07""

Pero iso é aburridisimo

puto muermo 12.08"

Cala trenco ,non teño xeonllo ben,
e o cespede está
máis brando cos camiños 12:09 ""

Non estarás canso de campo?12:10"

Non che hai outra entorna,música a
tope e dar zapatilla ,pracer total 12:11" "

Cada tolo coa sua idea...jjjjj 12:11""

Logo a noite por que non ves? 12:12""
Traballo,estou de noite ,quería
cambiar pero non puiden 12:14 ""
Envexa,..eu veño da oficina de desempleo
tou ata ocarallo,vou ter que marchar
deixar fútbol e todo ,coller petate
e pro Atlántico ou o Nórdico 12:16""
Bueno ho,non te poñas así.
alí polo menos hai krill.
Non aparece nada logo? 12:17""

Que va, e o que hai para quitarche a pel
unha pouca merda 12:18""
Decía o Jema- Deus proveraá ,
cando todo pintaba mal 12:18""
Xa,hoxe non che hai maná ,nin alfalfa
só látigo pros borreguiños
xota e xota pras chocas 12:20 ""
Cona, ainda non é mediodía
e xa tas antiglobalizao 12:22""
Si e dandoche a vara mentres corres
se non fora o fútbol toleaba ,menos mal
que sempre nos quedará Boimorto
12: 23""
Ou Noia,... 12:23""
Ou Santa Comba 12:23""
Si home si ,nos podemos
yes we can 12:24""
Can codrilo 12:24""
AgsjjJJJ ,quedamos logo despois? 12:25"
Ok,se queres mellor despois de comer
deixamolo pro café,agora ainda enredas
entre que volves e tal... 12:25""
Si mellor así 12:26

08/08

AÍ VOS QUEDA TODO

Todo a correr menos correr.Un afaise a todo e todo se volve a todo gas,a fume de carozo como se dize do Faro praló,que son menos castrapos .

Non se sabe como empeza todo,pode que nas sociedades actuais ,supoñendo que haxa máis de unha ,que se vai superpoñendo ás anteriores ,que se van aliando ou alienando, comprelles a urxencia vital de producir o ritmo que consume e a esixencia dos que levan as rendas é que a cadea sude profusamente na procura de obxetivos a inmediato prazo.Pode ser que este compendio de civilizacións ultrarápidas instituan sistemas educativos que priorizen a intuición e non a reflexión ,daí que engullamos dende cativos coñecementos pra ser productivos sobre tódalas cousas ;nunca pra adicarse a contemplación.Preguntome acó ,neste intre , que seria dos autodidactas que ata fai unhas décadas parecía que existian agora semella que xa non se leva o selfmademind;por certo tamén estes gardanse moito,tratan de ocultarse ,o home feito a se mesmo por obra e gracia do espíritu santo,desque os mundanos tontos de capirote nos demos conta de que eran uns ladróns a gran escala,agora xa non lles mola chufarse.
Fora da divagación,voltando o meollo, de todo sistema sae en serie uns velocísimos obreiros que asumen a premura e interiorizan ata o stress.E lévase a velocidade do traballo pra casa e despois todo se volve correr, xa te levantas ó gallope,duchaste correndo,desaiunas correndo,pasa pra traballar correndo,ata os atascos son a correr ,traballas fostiao,voltas pra casa canso pero nin que viras o lobo, despois a comer correndo con ansia,a mexar correndo sin sacudila,dormir a sesta correndo ,de dous minutos ou así,jiñar correndo(menos o cuñao que lle leva duas horas,contadas polo reló),chingar correndo,deitarse con tempo e soñar correndo,Enfermas dunha hora pra outra,e póñase vostede ben canto antes por que non hai camas e estan outros vinte esperando por ela .Cando a xornada remata dase a peculiaridade de que despois de tanta crise , e desde que se acabaou a festa xa non existe a noite máis que pra xuventude dafora ,agora xa non somos "is different",somos runners.Dende a cuna ata o nicho.

Todo pra ter máis tempo libre .E que facemos co tempo libre ? buff, de todo ,temos que aglutinar o maior número de afeizóns e ter unha visión do mundo enormisima senón non somos naide por que a vida é curta e acabase pronto e senón chegamos a todo ,que somos?naide,claro.Tamén somos moi afeizoados a correr,eu o primeiro,que non o máis rápido,¿e que facemos cando corremos? pois falamos,correr se conoce da moito que falar .A min non ,a min cánsame moito.

26/02
CANDO TI NON ESTÉS
Cando tí non estés problablemente escoite"In this shirt"unha e outra vez e me escorran as báboas a fio entre os sucos dos miolos.Diríasme un día que con ninguén entenderías nin dentro nin fora do campo,nin dous amantes igual terían tal entendemento que para con leves miradas trazaran liñas de pase e cunha ausencia visual a intuición dunha internada mortal de necesidade Por iso é verdade que con esta camiseta podería sentila tua presenza un anaco máis , .E lembrarei que "well i wonder" de Meat is murder dos Smith foi a primeira canción que xuntos tarareamos daquel primeiro de cantos albumes teremos intercambiado.Non é casual tampouco que sexa a portada daquel disco esa imaxe que se me ven : dous soldados atiburrados de chaquetas metálicas baixo a incesante choiva,coa amenaza de Damocles,co enemigo enfronte,compañeiros de armas guns for hands,co rival por batir.E voltame a cabeza a xogada ,pasasma no medio douche continuidade co calcañar e non a pensas ,dende corenta e cinco metros deixandoa correr un palmo golpeala co exterior da zurda a que menos usabas pero que xenio tiña,eu quedome atrás e podo ver a traxectoría que descrebe o balón ,unha parábola sin igual que parece que se vai fora dous ou tres metros e vai cerrándose ,cerrándose , cada vez máis a cámara lenta pra entrar por toda escadra co porteiro voando pra non dar chegado.
Cando ti non estes custará chegar o fin dos días ,non todos temos a tua visión do xogo,nin podemos ser sempre boas persoas.Cando che fixeron aquela durísema entrada onde librache o xeonllo de miragre.e te levantas -Pero como me entras así cona ,que me podes facer moito dano carallo,Nun ton e co teu sorriso devastador que impón tanto que che acaba implorando o perdón máis arrepentido que puiden presenciar nunca.
Cando ti non estes faranse moi costa arriba as carreiras por que non teremos o teu alento e ainda que sabemos que temos que chegar ó final ímonos perder no monte do olvido.Eses montes que tan ben coñecias ,que tanto te facían desfrutar,ese rio que vai dar o mar que tantas veces adoitabas a cruzar.Se cabe de noite nadar,coa lua ,chea de qué,alí toda pendurada.Haberá dias que non darei un paso máis e non intentarei duvidar da tua ausencia,imitando un dos teus regates secos que te deixaban sentado,sin capacidade de reposta.

Sempre fuche un alien divino neno e así ten que seguir sendo ainda que ti non estés.

11/06

ENLAZANDO

Hilvanando o croquis da viaxe sae tren do museo contemplando o horror

E a difuminación da perspectiva o que nos leva a transformar os seguintes enlaces en pequenos pasos que nos permiten ir camiñando hacia diante sen poder desandar o andado.

Non reflexionamos ó mellor coherente e sanamente en cada decisión tomada .Só o tempo en perspectiva e cando afoga nos fai meditar en cada tramo avanzado,por que virou a mar salgada ou bogou a cancións do deserto .Cando xa non hai palabras e o nudo do medo afala é cando se ensoñan tódalas resonancias que tal xiro do destino nos puido ter arrastrado ou alonxado.Cando non hai volta de folla.A esencia é a divagación na intrincada Ciencia dos universos paralelos , a máis infructuosa ciencia de tódolos estudos científicos.asentada sempre no pilar básico de que o único aserto empírico é que tódolos enlaces conducen a ninguna parte.A única ciencia na que cada experimento que tenta demostrar ou concluir algunha antítese é realmente doloroso.

Pola tarde naveguei ,partin dun porto usb,estiven gogleando coa rosa dos ventos,coa pose dos tentos , de acó pralo,ata que collín unha boa onda,que me arrastrou por unha corrente subversiva ,dun blog de xardín partín ata Pekín ,onde non entrei por que loguei corredor da morte ,debin buscar en inglés death runner,ou simplemente busco a Bolt,Usain Bolt.Voltei a pista coma un funambulista polas redes, e sin rede por certo.Descarguei música sin xeito,de moito suxeito,pouco predicado,algún éxito tiven por iso ainda bailo,catro pasos básicos si,movendo ainda a cabeza tamén.
Esta semana non errei ,mantiven uha liña continuista ,nin un hábito modifiquei nin veredas extranas tantei,estamos ainda no inverno,non quero que me colla máis o frio.
Este último ano volvín perder outros tantos amigos e unha persoa ben querida .
Cambios nimios uns ,outros cambios bruscos e profundos coma gota fría.E que o tempo está tolo,tan tolo coma quen o fai tolear.

23/09
ALEGATO:RESPETO POLO O QUE OLLO NON QUERE VER
Tìranse o traballo como os gatos ós tomates, de ahí que a nivel institucional refínase o respecto de cara a galería.Campañas visualmente perfectas ,ideais guais e immaculados valores que sempre serán dignos de encomio ,respeto ,xogo limpo,non o racismo,si a igualdade.Dende onde se lanzan slogans tamén se traman corruptelas que enriquecen consorcios e rancios dinosaurios de impolutas pedicuras .Todo fabuloso,estaba todo moi bó,moi rico e moi abundante.Mentres o lucrativo espectáculo tolea ás masas que habitualmente pasa do accesorio e céntrase no sangue e polo miudo é resultadista,polo seu fillo mata sempre que non perda ou empate,nese caso que pense en facelas maletas que sobran bocas que manter.
En realidade apostar a cabalo ganador fainos tipos máis finos,Tampouco gosta tanto o deporte en si mesmo,a ti non che gusta o fútbol ,gostache a televisión,Isaac dixit.,como di sempre o Isaac.
Moi por debaixo deste circo existe todo un submundo que conven ter de man pero pro que tampouco compre reparar nel en exceso.Son os últimos eslabóns da cadea alimentaria.
Domingo pola tarde ,ponse o sol e remata o partido na Medela ,perdemos cero - un .Xogouse ben pero no houbo definición .Escoitouse algún reproche no graderio,-non se pode fallar tanto...tampouco aca se perdoan esas cousas.
Hai tanto que non se ve .Tanto esforzo,tanto desgaste,tanto suor , que non só sae do traballo muscular senón tamén de lugares tan reconditos coma a abnegación, a desesperación,a desolación ,a ilusión ,a tensión ,o tesón,a supervivencia,a convivencia,a paciencia suor do nervo parasimpático ou do simpático,de estruxar tanto os miolos que saltan muxicas .Como intentar facer tanto con tan poucos recursos.Naide saca nada dacó,a non ser golpes,fracturas,malas caras,follóns variados e complicacións innecesarias eso é o que gañamos os máis perdedores de tódolos perdedores ;As veces non sabemos que nos impulsa a competir,bueno sí :a amizade ,o orgullo e a satisfacción de ganar , a de poder decir intentamos xogar mellor ca ninguén ainda que non podamos meter un gol máis co rival.O rival si que merece respeto ,por que grazas a el facémonos un chisco máis grande,un pelíño máis persoas.
Maña será luns toca volver a preparar os partidos da semana que ven.Hai tanto que facer .Como ainda estamos a principio de tempada agardan tres dias de entreno intensos.Os lúns son dias moi chungos,padecer calambres e fracturas,maniotas e meas culpas.lavar a roupa,limpiar os vestiarios,e colocar os terróns que se levantaron.O peor é no inverno,cando as pernas se enterran na lama as mañas despois non voltan o seu, cando a roupa hai que pasala toda por auga a presión e lavala duas veces antes de que vaia primeiro a lavadora e despois a secadora, .Do campo mellor nin falar, no inverno o ser de herba natural vólvese máis lama e xa non chega con voltear onde se levantou,hai que pasarlle o pisón,leva horas,as veces dias ,hai que agardar que deixe de chover,que seque,traballo de chinos...de superchinos . Temos que que chamar a federación o medio da tarde , como voltamos xogar na casa temos que comunicarllo tamén ó outro equipo ; como o mister dixo que se cadra era mellor xogar o sábado por que o domingo dous ou tres teñen que marchar pra Santiago que ainda teñen exames de setembro.
O martes ainda hai que escanear algún carnet de algún dos xuveniles ,que comezan liga dentro de quince dias ,e temos que axilizar os trámites na intranet,senón vannos dar as uvas.Como non lle traigan as fotos o mister ó entreno vamonos cagar pra dalos de alta.E iso que xa se avisaron tres veces,os rapaces non teñen ansia ningunha,divino tesouro a xuventude .O mesmo paso cós carnets de socios,que xa estan listos da imprenta,por certo hai que pagalos xa ,mentres haxa cartos,hai que empezar a pasalos este finde pra empezar a cobrar, xunto de algún terase que ir tres ou catro veces pra cobrar,a xente non anda moi ben,tentase entender,as veces.Tamén temos que levar esa factura de transporte a Lugo ,hai que xustifica a axuda ,menos mal que unha das subvencións xa esta amañada e a outra ainda lle toca pro mes .Con elas andamos todo ano,solicitando e xustificando,anexo para aqui,factura pralí,computos quilométricos,certificados federativos de deportistas con lizencia,certificados de gastos arbitrais,certificados de que estamos a ben coas obrigas a Seguridade Social,certificados da Facenda Tributaria, certificados pra modificación de Estatutos e renovacion válida da xunta directiva, todo require xustificación ,de todo se da fé e se certifica,todo .Todo esta xustificado .Hai moito que remexer os bolsillos e as cada vez máis escasas conciencias condescendentes pois todo sae carísimo pra economía dunha cociña económica, nun poviño que cotiza a baixa ,cara a extinción .Caras as dévedas,caras as dúvidas pero damos a cara,apretamos os dentes e a dentadas imos enfiando puntadas sin fio,puntiño a puntiño,ou de tres en tres,se pode ser .
Non se vé que o martes pola tarde cae un trebón e xa refría,os primeiros avisos do que esta por vir na longa noite de pedra.Non apetece moito entrenar,e menos os máis pequenos,pero teñen que machacarse antes de que comeze o serio.Tanto uns coma outros estan estes dias co Fartlek,farley entre os chavales,exercios aeróbicos e anaeróbicos,orientados a fortalecer a resistencia ,con carreiras sen descanso e con constantes cambios de ritmo . exercicios pilométricos,de musculación, de arrastre e costas.Nesta fase da tempada priorizase o físico e a forza ainda que nos nunca deixamos de lado o balón,a pelota sempre presente,ainda ca mente ausente o esférico ata pra durmir,de alomofada,.Esta é unha fase primordial da planificación de adestramentos de toda tempada.E moi fodido pero sabe a deus.
Contra noite hai que volver pola imprenta a ver se estan os carteis do partido,pra pegar polos bares e recantos varios e para enviar o facebook e twitter do equipo,non vaia ser que alguén se despiste, e se esquenza de quen sen eles nada é posible.Xa se deixa todo pago,se morres mañá non me deixes a deber nin un centavo,decía a avoa de non sei quén.Tamén temos que ir buscar algo pra sortear o domingo no descanso,quizaís un xamón,ou dez litros de aceite, ou uns centos de coles ,ou mil butelos , ou cuarto e mita de queixo,ou catro ducias de ovos,calquera cousa que caiga en graza e teña o seu aquel .
O mércores nunca se viu Mercurio.
O xoves é o venres hai que volver deixar o pelexo pola moca,e todo eso non se entrena ten que sair de dentro,Do sentemento que fai paticalas pernas ,da paixón que fai fervelo sangue nas veas,que ou as cortas ou as deixas longas ,non queda outra. .Sin iso non se domestica o que si se entrena a diario ,o esforzo,a disciplina ,o equipo, a comunicación, o pase, a brega, a humildade.
E o próximo fin de semana voltamos á área,ó prado,volve o orgullo, e volta a competir coma o máis grande .Iso é o respeto amigo.Outro ano será.

10/10
ESA MAN, IRMÁN
Durante máis dun lustro odiei o fútbol a rabear.Odieino coma que non quere entender nada ,facíame dano como mo fixo todo o punzante nos ollos durante toda a infancia.Unha grima superior a todolos desexos.Concentrados estes en toda a xuventude en calquer peregrino suspiro que arrecendese a primavera viral,a convulsión sensual,a calambre rítmico, a dolor alleo,a perfume cósmico, a himnos luminosos,a deja vú extremo, a licor de melocotón con melocotón e fume de cenorias ,a ti ,a quen sabe e se sabe cristalino.
A esencia do deporte é o autoservicio,fonte de saude inagotable.Se non acontece desfrutalo pode ser ata daniño pro cerebro .Supoño que padecin a cara máis amarga .E medrou en min un sentemento de receo e quebro,xa está .A vida é máis que o fútbol,e debe anteporse sempre.Segundo é verdade que ninguén é mellor que todos xuntos,tamén é certo que o xenio é unico e hai que deixalo.
Volvínme enganchar,maiormente coma sofridor e o detonante foi meu irmán .Nesto o sangue tira moito,pra comprobalo so hai que velo forofismo dos pais polas suas infantis creaturas,os ultras mais radicais son eles.Non foi de todo a vea paternalista a causa de que a ceguera ensaiase sobre min un desparrame de balompé.Meu irmán non era un xogador excepcional,,nin sequera de lustre .Pero era dese clase de tipos que emocionaban.Sobraballe paixón e contaxiabaa.Non destacou enormemente no fútbol, pero despois das lesións o seu xeito triunfou,pois foi coma unha lapa que encendeu máis dun lume.A sua perseverancia como ser humano conquistou almas pra causa.
Coma na vida os máis listos son os que máis deslumbran e os que máis se soen admirar.Eu prefiro enaltecer a vontade dentro dos valores humanos ,pois ata fonéticamente está máis cerca da bondade .Ai daqueles" vontadosos " que tiran dos carros,que engrandecen o que queda do día e se deixan a pel na vida alén tamén do fútbol.
Que non pode ver irmáns no fútbol non é futbolista.Eles son os que o dan todo por ti, os que loitan e sofren por ti ,que choran e se emocionan contigo,e que se preocupan as máis das veces en silencio,sin que ti os vexas.
Como a vida é folosina e dura haberá outras viraduras ,non se sabe cando,nin por qué ,simplemente porque é furafollas como ela soa.Co teu consolo e a tua man sempre renacerei irmán.

11/11
FÚTBOL DE CINE.HAZ TRIZAS LAS ACTRICES
Como alucinas. Nin con Uma Thurman nin a Zeta Jones no reparto se consegue facer facer un peliculón co fútbol de envoltura ficticia,e menos no que sexa o auténtico protagonista.Mira que hai grandes peliculas que téñen como telón de fondo o deporte .Por por certo criterio,postos a escoller e apesares da sua lexíón de fans Rocky a preferida da crítica é Toro Salvaxe se cabe ata pra Stallone que recoñecía que De Niro xogaba noutra Liga.Hai moitos e entretidas cintas cinematográficas nos que merodea o fútbol,e serios e sinceros exercicios de realización como The Damned United,Green Street Hooligans,Ciudad de Dios ou El Milagro de Berna.A maioria deles acércase dende o xénero comedia,ou comedia romántica ou de situación, El penalti mas largo del mundo ,Un gran equipo,Jugando por amor,Quero ser como Beckham...Con maior ou menor acerto o fútbol esta presente comandante, pero é dificil transmitir a esencia do fútbol ,a tensión,a emoción ,o sentemento, coma se faltara collerlle o ritmo o partido,falla tamén a plasticidade do deporte.Os ganchos de De Niro ,ostias!! parecian de verdade, nese caso tamén os de Stallone . Pero non é o mesmo plaxiar un puñetazo que un regate .Pero hai máis :no fútbol recreado desde o corta e pega dos fotogramas e desde os libretos pécase de antinaturalidade ,¿que fai Fernando Tejero arrimado o poste co petillo entre os dedos ?,é un partido de verdade e transcendente,a que ben esto :a provocar a gargallada vale si,pero eso non é un fútbol que faga crible a peli ,e a peli non é mellor por cachondearse do futbolista.Pasar ,claro que acontece pero nas pachangas,e xa non en todas; se te xogas unhas cañas,non te pos a fumar intentando tirarlle un caño ao pakete ese.Desde a edición :¿A que ven aquela chilena de Pelé? coma unha slow motion ,que querian deixar quedar mal a Pele aposta ,coma se fora Oliver e Benji, coma un manga xaponés , onde saía o balón de Atón,que sacaba a falta dende o quinto nabo ,ias a nevera coller un iogurte mentres o outro se poñia a pensar no bó que era o tipo , mira por onde lla iba clavar,se lle daba efecto,ou se a parábola collia pra fora e despois pra dentro,nunha traxectoria imposible que parecía o circuito de Silverstone ;cando voltabas da cociña ainda o balón non entrara pola escadra e ainda Benji podia sacarse da manga unha luva miragrosa.De aí debe vir o nome do xénero,da manga ,do ser menor.Pelé cando estaba metido no partido non pensaba na nausea,nin nos margaritas,nin nos iogurtes caducaos, nin na táctica,nin praonde tiña que recurtar, nin sequera que habia que fodelos putos alemáns como fora,coma se fora griego .Xogaba e pista ,se pensas estas morto.O fútbol flue naturalmente,as xogadas ainda que poden ser diseñadas por algún arquitecto de vestiario,brotan da alma do futbolista espontaneamente.Isto non é verosímil na gran pantalla.

12/12
GORA SAN FERMÍN
Aquí en BoraBora non hai máis ca pilandras e cultivando cantan cancións e beben cacao.En realidade trabállase pro guiri e chumease daykiris,manhantans e gyntonics que pagaban varias ceas a moita xente que morre de fame.Namentres en España celebraban aquel campionato do mundo eu ,emigrante ,via como se me derrubaba o meu mundo debaixo dos pés ,quebraba coma no terromoto de Kobe, cando partiu a placa todo se desplomou por duas anomalías que nin se inmutaban.
Soaba Desolation Row,el tiña bó gusto a pesar de todo,estaba medio plimpao e serveuse un triple seco ,Eu estaba vendo o partido sin volume,mirando de reollo case sen entusiasmo,.A desputa xa arrincara moitas horas antes,quen sabe quizais xa nin rematara a anterior ;practicamente nin nos soportabámos xa.A él daballe absolutamente igual o fútbol,a min non ,era a miña selección coño;unha cousa rara,galega nacionalista pouco amante do deporte e pouco coñecedora do resto do estado pero fora de Galiza debilitame La Roja,intringulis do corazón.Pero aquela maña non podía ,non sentía xa;os seus berros e mailos meus ,deus que bochorno,que asco.Fascinárame a sua beleza ,pero pouco furrulou a relación,nin esperou acabarse a atracción,era un dictadorzolo abrindo frontes de guerra por tódolos lados.Gustaba da bebida e do xogo,e loxicamente exprimioume os aforros,non é que fora moito, pero era meu,e logo vivimos dando tumbos e meténdonos en problemas e comezaron as malas formas,ata que por outra tempada convivimos destrozándonos entre tanto lixo.Así rematamos.
-Non me importaría deixarte agora mesmo,espetoume
- Pois faino xa puto cabrón.
Non tódos son iguais pero hai moito fillo de puta de gatillo fácil e man moi frouxa.con quen non ten a sua forza innata.Meteume unha labazada que me arrancou do sofá ,mentres me ladraba en perfecto ingles zorra de merda e e cando soltou o fuck you xa soaba un estruendoso portazo liberador xusto no minuto 116 intre que Andrés Iniesta acadaba o gol. Tirada na alfombra envolta babexando sangue e chorando coma unha magdalena ,chegoume o sorriso os pes .Canta liberación,soltar o lastre dunha historia de merda ,que intre de éxtase .
Pero tardei en recuperame ,moito máis do que agardaba .Non fun capaz de voltar pra casa tan axiña.Non é fácil voltar co rabo entre as pernas cando non topas máis que coa fealdade, co fermoso que é o mundo,e todo o ruín ven dar a unha.Non é pra tanto tampouco,simplemente tiven uns encontros desfortunados que arrastraron mala vida,pero voltar queimada, cunhas patadas no orgullo ,non é sempre asumible. Tampouco tiña presa e deambulei un par de anos ainda.E collía cara Pamplona aquel dia ,pero cheguei a Barajas o día que o Taboada saiu no Marca ,onde contaba toda a historía da pelexa polo ascenso a Preferente.e cara Alvedro collín e presenteime en Noia o día antes de San Fermín.Foi certo como o conto , cando Andresín meteu o gol do empate no minuto 88´,abrazachete a mín e alí te coñecín e agora non deixo de ser unha tola ,polo fútbol e por tí ,e será por iso que non podo parar de sorrir.

13/13

SOFISMA

Que cona pinto acó ,coidaba o pintor diante daquel lenzo abandoado facia anos naquel intre de crise existencial.Coma Sofía sumida na soedade do desamor contemplando o orballo crepuscular.Coma o eterno porteiro suplente que sen queixa aguantaba a humidade de todo banquiño vivente agardando a mínima alternativa.Habitualmente enganàbanse,eran dignos rivais de si mesmos.Unha pincelada,unha mirada,unha parada,faciaos seguir tirando.Pero hoxe fai moito frio.O frio tan intenso que adormenta,tan perigoso que fai aflorar a supervivencia.Non hai estratexia.Só estrago, é o que queda.

03/05
AMATEUR

Que ten que acontecer pra que o fútbol te absorba de tal maneira,que ames o teu equipo de xeito tan profundo que amarias a unha parella,a unha nai,a un fillo,De maneira tan fonda que che se inscruste nas entranas,que fai que te escagarrices desde o dia antes do encontro,que votes a semana soñando co gol que nos salve a vida,en como o meterias ti se o primeiro balón que viche foi unha libra de chocolate,se sempre foches un trenco,mais zopenco e menos listo ca Merlín.

Eso forma parte de querelo ,desas pequenas cousas que fan que te derretas.Amateur ven do latín de amare.Os amateurs ,somos os verdadeiros amantes do fútbol,quen te vai entender cando te namoras ;naide alleo o amante pode escudriñar a angustia desa paixón,naide corrompido polo que non é puro fútbol pode amalo con extrema ternura ,co mais profundo cariño e sentido respeto.E entregarse a el sen reservas,non so coa superfialidade de quen só ve unha victoria.

E irrisorio emparapetarse detrás dun deses grandes clubes que só lles està permitido vencer hoxe e maña e pasado e o mercores, e perder é traicionar a honra e alí onde se permite que un resultado cuestione toda inversión.O verdadeiro amor mancillado polo diñeiro. Salvando as distancias cando se introduce na parella a hipoteca ,o estado de benestar,xa é outra cousa: unha institución ,lícita si pero é outra cousa ,máis ..¿como diríamos ? matrimonial ,máis contractual económicamente falando.Si pode ser o que todos queren,o que todos aspiramos,e respiramos.Pero na búsqueda da pureza debe mimarse a orixe ,o principio de toda relación,cando os ollos o din todo,só o màis sinxelo é auténtico.

Na sociedade actual de perspectivas desvirtuadas prima o éxito como telón de fondo,o fracaso non se comtempla e menos se desexa ,de xeito que nos vemos incompletos se non damos a talla en cada faceta vital.O superhome esixente e intelixente perde .Algunha vez tiña que ser a primeira.

05/03
FERDINAND DE SAUSSURE.

Con só estiralo brazo e tentar apreixalos coa man parece que estan ainda aí,os inagotables anos mozos,a morriñenta infanza..a gallopante madurez non tan lonxana.Con esta tenaz e fria choiva,agardando polo semáforo ,todo semella tan vivido e leve como outro lado da rúa,nada recorda o duro asfalto que surca entrambalas duas aceras.Claro signo do outono cando na mente empeza a subxacer a Semiótica do inverno.
A Ferdinand de Saussure ,no seu único ano como xogador universitario do que hoxe viria a ser o RB Leipzig ( Rasen Ballsport ou Red Bull,vai ti saber que metáfora intrincada e rebuscada quixeron vender detras desa erre be ) veuselle o mundo encima cando o mister August Leskien despois de dala lista de convocados e ver que tanto o bigardo 9 Frédéric,tocaio de seu pai,
coma o espelido extremo dereito do equipo o xenebrés Bally( o seu tempo pai do que casualmente seria o alumno máis avantaxado de Saussure , Charles) non ian xogar o domingo seguinte por estar mancados .August ,a sua vez non era tan só un apaixoado futboleiro de finais do século XIX era o mentor neogramático de Ferdinand.Logo de dar a lista sinalou a este último co índice destro partindo do seu poblado moustache :- Ti faras de nove .Ferdinad que habitualmente xogaba de 5, medio centro defensivo da época,duro e puro non pasaba do medio campo parriba, non viu os signos e non se contivo ,e inda que pensou que susurraba espetou con claridade meridiana :buah ,se gañamos vai ser de puto miragre.August Leskien era un temible e lexendario carácter ,nas aulas e sobre o verde tapete.E voltou sinalar a Saussure ,esta vez co índice da man esquerda :- vostede acábame de desestructurar,comigo non voltará xogar máis.Así foi.Ferdinad abandonou o fútbol ,sentiu o batacazo do duro asfalto,abandonou o plácido verán da adolescencia e de golpe colleu a senda que lle deu significado,e tamén significante.A lingua e a fala .
O resto da historia é ben coñecida Ferdinand rematou seus estudos de sánscrito e como linguista acabou enfrontándose e traizoando a seu mestre August sentando as bases da linguística estructural.

01/07
RECITAL

Foi un recital e punto .De ocasións e momentos memorables,tocaban dous artistas e detràs un equipo de ensoño ,o mellor de cada cas. Por libre e en consonancia fixeron as delicias dos afeizoados.Cada sútil arpexio na platea era coreado armonicamente en tribuna que se entregaba en comuñon e o ente resultante unha divina trinidade .Metafísica.A outra parte exclusiva xenialidade en estado puro.Se houbese que titular o espectàculo diriase : Único.O feito mesmo de que non se ía documentar convertía os ali presentes en testigos conscientes de presenzar aquela maxia irrepetible.Foi un deses intres nos que todo mundo ía a unha.Os presenciantes retroalimentàbanse da enerxía que emanaba cada unha das pezas ,todo encaixaba con precisa solemnidade.

Cando todo rematou foi todo un tamén o rostro farto de desfrute.Como se non tivese lugar alén màis,como se nada màis importara ,como senon tiver que xirar o sino a ningures nunca màis.

Pero non ,Coma se fose unha ensoñacíón,todo o que veu despois en nada se semellou a sua imaxe.Houbo que baixar,a lei da gravidade.De subir o éxtase a caer gravemente ó real,do divino o human.Houbo que volver camiñar,e pelexar,e chorar .Cada quen colleu por seu carreiro,viviu de seu xeito,como tiña que ser,cadanseu trivialmente emulou mais ben mal aquel recital ,todo pasou a ser un ritual.Puntos.

04/09
TOLURA
Nunca debería ter dito,escoita o que che vou contar,debería terme comido o primeiro sentemento ,e ter calado .Pero as persoas somos así de bocazas.Supoño que a vanidade nos fai crernos importantísimos,se cadra somolo,pero pouco ou nada o que decimos.Chamabasme ´´ tipo listo ´´ e cando aprecio nos tiñamos, canto foder canto.
Era aquel domingo o primeiro partido de Liga ,xogamos e gañamos en Riotorto cun gol de penalti e no último minuto ,como ten que ser pra que preste.Amigo ti non sabes da miña felicidade,descoñeces o meu segredo .Non me coñeces en absoluto,pero sentimos a nosa amizade porriba de tódalas cousas e así nos damos valor.Si que estabamos radiantes,si.Pero eu sentía o fin próximo,o camiño a devastación ,a total destrucción .E dixencho.Isto vai acabar comigo.Richete coma sempre,sen gañas de facerme caso coma sempre, era máis importante o que me querias .¿Que outro ano máis por acó? e non vos aburrides ho? sodes ben cansinos carallo... eran as tuas coñas .Eu tiña motivos para flasear pero ti non o sabias.
Comezou aquel dia a miña tolura ,non saberas nin de que che falo.Comezei a ter desconexións,ter lapsus,patinarme as neuronas.quen ia crerme ,fallabame o meu cerebro .Non ,xa non son cordo desde aquela .Pero non podo explicarche por que me fundín na miseria.Sei simplemente que non son dono de min.Todo consiste en querer evadirme de min.Xa non quero estar neste corpo,nin sentir o que sinto.E lamento o que sinto,por que todo e malo.Por que inda que é grande o que sinto ,e tanto que é malo sentir tanto e fai tanto mal que todo é dor.
Xa sei o que me diras ¨ toma unha aspirina antes de que che falte o respeto´´ e o martes a primeira que te vaias pola banda vouche meter unha sachada que te vas cagar.
Despois voume ir e vou deixar todo,antes de que todo me deixe a min.

31/10
HEROE
Unha heroína é aquela muller que deixou o cabalo polo amor a seu fillo,e con él en brazos sen a axuda de naide sacao adiante na vida traballando a media xornada ,catorce horas ,fora da casa por un mísero salario tragando merda e saliva,limpando escaleiras .Un héroe aquel rapaz que atropelou na bici ,mentras adestraba os seus cento cincuenta quilómetros diarios, alguén despistado que nin percibiu a sua presenza ou un desalmado que se deu a fuga e o deixou tirado na cuneta durante varias horas con gravísimos danos na sua columna vertebral. e arrepoñéndose aos nefastos pronósticos e durante anos de extenuante rehabilitación física e psíquica enderezou a sua vida: porse de pé e andar paseniño a paseniño.Un heróe é aquel que recibiu unha malleira por defender un cativo ó que uns matóns lle quixeron sacar o seu bocadillo diante da porta do instituto.
O valor non se adestra ,son as situacións límite as que te poñen a proba .Lembro a Mark Ruffalo fronte a Joaquin Phoenix ,un pai desesperado e atormentado pola morte de seu fillo nun accidente fortuito no que Ruffalo precisamente se daba a fuga e vivia o inferno do remordemento,Considerei o heroismo deste non polo desquiciamento posterior que provocou o medo ,non tampouco por a sua amargura vital,non por saber que a sua saida era entregarse a pasma e a condena e contarllo a seu propio fillo ,non tampouco por compartir a mesma dor que Phoenix de quen era avogado e durante a maior parte da historia de Reservation Road o tiña enganado.Considerei o seu heroismo por cavilar no suicidio como compensación,considereino por arroxar o arma ,con que Phoenix o queria axustizar ,e coa que el se plantexou despois guindarse ,a lagoa en calma.Finalmente afrontaba o seu sino na cadea como mal menor .
Os camiños desta vida de deus son un sendeus de inexcrutables .Todos nalgún intre somos héroes afrontando a nosa dor,o noso desamor,os nosos medos,os nosos pecados máis inconfesables,os nosos erros,o noso amor frustado ;tardando máis ou menos impoñéndonos unha vida errática como cárcere ,unha pena de por vida como castigo,esa é a xustiza que a nosa propia divinidade nos impón as persoas que manteñen vivos os escrúpulos.O calvario dos desatinos,do destino e iso o que pensan que os que coidan a vida dos demáis é preciosa e non ten prezo.Pero nada ten valor xa.O tempo non ten valor,é bastante cobarde.

10/02

CAPÍTULO 1

Hoxe chegounos a redacción o pior relato posible pra facernos entender que pra querer turrar o primeiro no entreno ,teste que esquencer de toda a beleza que emana do deporte.De esquencerte dos golazos,da plasticidade de cada imaxe dunha pugna entre dous rivais dun salto maísculo na disputa dun balón aéreo.Iso non o podes valorar pra cando queres porte en forma ,pra dar o máximo de ti cando a situación cho vai esixir.Cando a vida te vai por ó límite.E só vas a estar cara a cara,face to face, coa toda sua crudeza.O relato é duro ,pero habelos hainos moito piores,seguro segurísimo:a morte dun meniño nunha plaia de Siria ,ou polas míseras máns dun descerebrado violador, a fame no mundo,a loita contra o Alzheimer,a ineptitude burocrática por mellorar e paliar problemas que afectan a subsistencia do dia a dia de miles de persoas que non poden chegara a pagar míseros recibos,e deben pelexar,por que lles sexa dispensado un salvador ventolin.Iso si....a corruptela do poder impasible preocupada excusiblamente por non perder a sua verborrea impoluta,e uns escanos que deben ser a hostia de còmodos.

   Todo xurdiu asi pola tós.Decíanos o ixenesquencible doctor Doel,a tós hai que tosela.Xa non quedan médicos como os de antes,era sanador só seu casrisma.Chegaba xunto de miña avoa Herminia ,e espetáballe :"Herminia inda non morreche carallo" e miña avoa por moi maliña que estivera poñiase mellor ipso facto.
     O caso e que se aglutinou todo.O mundo máis menos plácido que mantiña,despois do outono tornou nuns olliños cargados de tristeza,de mediño,lamentarei non terlle preguntado,Papá que te entristece?Quizais soupera xa eu mesmo unha resposta que en realidade non queres oir.
    Chegou logo un maldito inverno,que este ano si que veu como tiña que vir,marcando os tempos.Frio ,auga ,en xaneiro neve,en febreiro frio ,en marzo marzea,en abril augas mil ,en mayo maiea. E no fútbol ....ata ben cargado de lesións, de emocións, de opinións ,cando menos se precisan precisamente,todo o necesario nos equipiños pobres de planteis xustos,de ideas xustas e cartos inxustos.
         E xusto canto semella que non eres xa a máis guapa,nin a popular do colexio,e as mellores amizades te deixan un pouco de lao,por que esquenciche un saudo no café ,se cadra por que estabas pensando en ir pasala ITV.Manda carallo maña xa cho pagarei,e chega maña e espeta secamente ,xa esta paga ,marcho que teño que marchar.Bueno logo ,empezan un saudos secos,coma os figos hai fibra pero pouco sabor.Así a vida vaise enmarañando.Ti sen sabelo,nin te enteras.
         E logo por fín volta falar da tós .Esta tós foi doutra, viña metastizada.Naide contaba con ela.Nin co demais.O meu mes de febreiro ,o do meu dia 10 de Maradona,Messi e Pelé,e por que non decilo ese que é o meu mellor 10 : Marquiños,que nun arranque de xenio un dia llo cedeu pra sempre o Jacobo,outro dez de moito carallo.Veu febreiro arrasàndome,asolagándonos.Chegou cebándose na cadera de miña nai,minando a meu pai,cun catarriño pagándolle ingratamente tanto esforzo que facía por non despegarse dela.Por fin chegou un aparente e grato dia da volta a casa.Agás que ise dia tiña que ir despedir pra sempre a un vello e querido amigo Isidro Novo ,que prematuramente e por infermidade nos deixaba pra sempre de mala gaña seguro. Tempos de Isidro ,tempos universitarios daquela,radio Clavi,parrafadas nos viños,e sua conversa sempre grata ,amable e vozarrón arrebatador..Foi venres o dia que tamén mandaban pra casa a miña naiciña,e xa non puiden ir sequera ó ultimo recital de Isidro. .O dia seguinte foi sábado e meu pai apareceu mortiño na cama,inesperadamente,cruelmente ,só co pequeno alivio de que ó mellor apenas sufriu.Pouco consolo.E nesto ven o luns , o dia máis frio do inverno, o dia do seu enterro ,dia tamén de acudir a unha inenudible e decisiva   cita co neumólogo.... E así me deron a nova:cancro de colon .Non hubo tempo a asimilar nada,só queria voltar xunto de meu pai,por última vez.

Asi acabou ou quixen que acabara todo aquel desastre.Esa noite miña mente empezou a adestrar....

CAPITULO 2.
Custa sair da dor si.Pero despois foi fácil ,foi unha guerra de cariño.Foi un sair a un camiño descoñecido ,pero non distinto a outros camiños.E daste conta que levas aprendido cousas que che amosan cada pequeno truco pra tomar e elexir as opcións que precisas.E miras e remiras pros entrenos e sabes que só hai un camiño turrar,adestrar,cacholear pra sair pra diante.Isto non o aprendin nin na miña testa.Adestreino dos meus nenos que me levan ensinado tanto.Desde o seu cariño ata como sair dunha lesión tras outra,de porse unha braga polar,un dia de frio que non se para,ata con febre pra votar a merda pra fora.De traballar por unha paixón única que os fai manter vivos ,unha paixón que se resume na vida mesma:hai que vivila,é o que tes .

Desgraciadamente non defrutei do futbol como houbese desexado. Tan só un tempo a postre minúsculo divertinme, xogaba como sabía ou podía, competía, disfrutaba de cada amigo, de cada entreno, de cada experiencia, de cada viaxe, de cada segundo de encontro. Foron tres anos plenos pode mais , pode menos. Logo os problemas de espalda, dificultades respiratorias , a desmotivación por xogar menos, a universidade,funme decrendedo e medrando doutro vagar , funme descrendo en min,alargando noutro lar , fun minguando na esencia básica de ter fé no traballo constante. Abandoneime, deixeino. Xurdiu outra vida. Lamenteino e lamento trinta anos despois abandoar o fútbol. Inda ten pouso de tristura, darlle patadas o ar desde o sofà, tentei reconciliarme e as venadas deume por tentar probar coa achicoría do esferérico , cos capuchinos do balón de café, co fútbol 7, co futsal ...polas pistas aguantei ata os cuarenta e cinco,non estivo mal tentalo pero nada seria semellante.

        Si me deu a revancha do futbol propoñendome velar pola historia do meu equipiño. De obsesionarme con el ata o punto de sentilo como un sinvivir. De comerme os nervos cada segundo da miña vida. De adestrar o corazón a golpes con cada sufremento de cada un dos meus pequenos,deses novos filliños adpotivos que fun vendo medrar,que sen ser un verdadeiro pai quíxennos como tal,preocupándome de cada   unha das suas báboas de emoción,de dor , dunha derrota, dunha lesion, de traxectorias truncadas.Desvivindome por que poidesen desfrutar ano tras ano da sua paixón , a pesares dos erros de xestión,dos da burocracia, do frio ou do calor extenuante, de pelexar por cada centavo pra cada ficha, pra gasoil , pra linemento, pro cal,ou un bocadillo deses que de verdade prestan.

                                                                       POR ALUSIÓNS
                                                               (Domingo Fernán e Otero)

Acercome a este rincón apartado ,por que se respira mellor,por que un destes breves relatos ,non sei se inspirou na miña experiencia vital,ou naceu da experiencia vital doutra persoa.A verdade e que a pesares do punto de partida as coincidencias son esxiguas,por non dicer ningunha.Pra empezar se naquel relato a protagonista era unha muller no meu caso chamome Manuel Fernández .Eu tamén recalei en Noia o día do ascenso do Taboada a Preferente.E ese día miña vida tamén cambiou pra sempre.No meu caso fun coa miña panda de amigos ,xa de maña cedo ,xa coa idea de ir xantar berberechos e outras viandas da ría.Realmente eu quería ir e levar a meu pai,pero non tiven xeito de convencelo ,el fora secretario do clube en diversas ocasións,estivo xa na fundación aló polo 1973,iba naquela xunta ,e mais pra diante estivo en duas xuntas máis .Viviu unha Copa da Montaña,e as outras duas que se gañaron da copa Deputación.Pero a Noia non quixo vir ,dixo que non estaba xa pra eses trotes ,que o viaxe era moi longo ,e que non tiña o corazón pra sustos e disgustos.O caso foi que polo que me contaron era dos que estaba recibir a expedición de volta a Taboada ,cando todo o povo se volcou a rúa esperanando no picho,e chorou alí con todo mundo mentras repartia abrazos a esgallla.Eu non volvín pra Taboada quedeime de farra por Noia toda noite celebrandoo por tódolos bares da comarca,por que nos recibian coma se foran eles quen ascenderan,xa no campo nos deixaron desfrutar do champagne que tiñan preparado pra eles por se dera o caso.O caso e que non vin xente tan amigable.Acabamos feitos un cisco ,un esmorga tal ,cantando polos baretos e cantinas onde nos metiamos,metémonos a peña no bolsillo.Ata nos xuntamos cos da Peña Berberechos ,que eran os máis forofos do equipo,e con quen durante o partido case as houbo negras por que se asentaron detrás da portería de Roi coa mala idea de tocarlle as narices seguido.Cando rematou o partido todo aquilo pasou e quedou esquencido o momento.Tamén foi o caso que comemos e bebemos máis da conta e eu non tiven mellor sorte,xa de madrugada que caer na beirarrua e abrila cabeza ,o suficiente coma pra darme trinta puntos de sutura e votar inconsciente dous dias no Hospital da Costa.Total que armei a mairimonena ,fodinlles a festa os colegas , e meus pais que non quixeran vir por non sufrir tiveron que vir coidar de min unha semana por que houbo traumatismo craneoencefalico ademais,llera o mais recomendable,uns dias de repouso.Repouso que foi pouco ,por que en canto recuperei a consciencia ,coñecin a Pilar,unha enfermeira de Noia e que máis vos vou contar que por acó sigo .Meu pai envellecendo cada día un pouquichiño máis ,pero sigue indo a Medela sempre que fai unha boa tarde,eu cada vez vou menos por que a nenos medrados traballos redoblados,vou a San Lázaro de cando en vez,ata me fixen socio o primeiro ano que o Noia CF ascencendeu a Terceira División,pero non é o mesmo.Sigo ao Taboada nas redes sociais,no facebook,no twitter,no instagram,e non deixo de ler as crónicas e velas fotos no blog de tódolos partidos.Pero tampouco é o mesmo.

                                                                    10/02/19

            Hai uns meses abrimos esta páxina nova no blog para darlle unha perspectiva máis globlal,a nivel contidos,a nivel esforzos ,a nivel perspectivas e espectativas.Faltaba tocar unha tegra comunicante,esta naceu de Eva ,a autora deste primeiro novo episodio.Ela é un vaso comunicante ,unha traballadora incansable ,unha docente insaciable ,sempre pegada a un libro, foi o xeito de empezar a pegar puzzzles sonoros e visuais de índole diversa.Asi arredor empezaron a caer froitos procedentes de árbres diversas,alumnos seus,compañeiros de traballo,despois empezaron tirando uns doutros compañeiros da prensa,algúns baixo pseudonimo comprensiblemente,outros peñistas e seguidores de equipos diversos querendo aportar e espero que a contribución non teña un fin remoto .Así pois doullle outra pequena entrada esta prolongación:

O valor non se adestra

Eva Teixeiro

Asómaste ante a pequena multitude que acudiu a celebración na Casa-Museo en Outeiro, apretas os dentes e turras polo alento que parece fuxir esvaradío mentres lle escoitas á túa antecesora:

"... hai amores soaves

que n'inda vir se sinten, nin se ve cando entraren

pola mimosa porta que o corazón lles abre..."

É o momento, tócache. É igual que tirar un penalti, pensas. Podes facelo, sabes que é o gol da vitoria: lanzas as verbas con toda a forza dos teus dezasete anos á espreita do mundo.

"... hai uns negros amores de índole pezoñenta

que privan os espritos, que turban as conciencias,

Hai, si. Ben o sabes ti. Compartiches o vestiario moitas tempadas con un, nas categorías inferiores. Foi facéndote súa entre adestramentos e xogos compartidos. Di el que cho ensinou todo, coma se ti nunca pelexases polo balón coa mesma forza e non tiveses outros intereses que os seus.

"... que morden se acariñan, que cando miran queiman.

Que dan dores de rabia, que manchan e que afrentan."

Cando rematou o conto dos equipos mixtos, a cousa non foi a mellor, el seguiute dominando, pero alomenos cando voabas no céspede cara ao gardameta rival, sentindo nas veas a mesma emoción que rachaba as gorxas das escasas seareiras que asisten aos partidos femininos, eras un trebón de luz que el non podía lixar.

"Mas val morrer de friaxe

que quentarse á súa fogueira."

Xa foi. Es libre. Cubriches ben os ocos coa barreira, non vai marcar. Viñeches aquí porque quixeches, porque el ensinouche máis ben nada e agora xa non é quen anota os puntos no marcador. Decides ti, coma onte, enfrontando a durísima entrada coa que tentou de novo facer de ti un pandeiro ao contarlle o teu plan para este domindo 24 de febreiro pola mañá.

-A que vas ir? Que se che perdeu alí? Ademais, non xogas mañá?

-Xogo pola tarde. Non está reñido xogar ao fútbol con ler a Rosalía!.

O fútbol, unha forma de medrar

Apenas tiña seis anos cando descubrín que o meu non eran as bonecas, pero tan pouco o eran os coches teledirixidos: sen dúbida o que a min me gustaba era o fútbol. Pasábame as tardes xogando na casa, fora se facía bo e dentro se chovía; non importaba como fose, eu tiña que xogar.

Pero as cousas no colexio ó principio eran ben distintas: como en todos, no meu -aínda que era pequeno e nos coñeciamos todos non ía ser distinto-, había xerarquías, os maiores eran quen controlaban o pavillón no recreo, eles facían os equipos e eles decidían quen xogaba e quen non, e como era de supoñer, eu era deses que xunto co neno que tiña gafas quedabamos a ver o partido dende a esquina día tras día. Pasados uns meses desistín: mentres estiveran eles eu non ía xogar, ou no caso de facelo o balón en ningún momento pasaba por min. Entón deixei de reunirme con eles no patio e na casa comecei a xogar menos, pensei que quizás realmemte non era para min, o fútbol non era para nenas e eu non ía ser a excepción.

Pasou polo menos un ano, ou quizais menos, non logro recordalo, pero só sei que a min fíxoseme eterno. Por sorte, un día no río atopeime a unha rapaza que estaba xogando con rapaces e ainda por riba era a mellor e desde aquela díxenme que se ela podía eu tamén.

Todo isto significou moito para min, e dende aquel momento non parei máis: pasando de xogar a miña primeira temporada e non gañar un partido, ata chegar o Quiroga FSF e gañar a miña primeira liga e a miña primeira copa, no que será o meu equipo sempre. Porque iso é outra das grandezas do fútbol: ademais das emocións que vives, está a xente que coñeces e o vínculo que creas con ela.

Concluíndo, iso é o futbol para min: animar ás compañeiras e remontar un marcador complicado, a emoción dun regate, a complicidade dunha asistencia, caer mil veces e levantarse mil e unha máis, perder pero deixándoo todo no campo, un gol no último suspiro, a sensación de recompensa polo esforzo cando gañas, pero sobre todo estar rodeada desa xente que máis que compañeiras son familia.

Nada te fai sentir mellor que o deporte, e o meu é o futbol, o fútbol sala.

Pero para vivilo de verdade, antes de cada partido debes recordar sempre isto: “Ningún jugador es tan bueno como todos juntos.”-Alfredo Di Stefano.

Paula González Martínez

I
                   Comenza a competición.

                “O xogo converteuse en espectáculo, con poucos protagonistas e moitos espectadores,
fútbol para mirar…”

Eduardo Galeano / “O fútbol a sol e sombra”

                Aqueles foran tempos nos cales a esclerose das estruturas federativas coincidía coa
desidia das administracións á hora de fomentar a práctica do deporte entre a mocidade.
A rapazada botara man da inventiva e procurou fórmulas paralelas ás oficiais para
gastar o seu tempo de lecer. Así nacera acó a Liga do Inverno, unha competición
doméstica conformada por pequenos clubes de fútbol de ámbito parroquial, na cal
participaban clubes deportivos da comarca da Terra Chá.
En canto chegou noticia en Bonxe tamén nos apuntamos. Deste modo e maneira
pasamos de realizar interminabeis horas de xogueta entre nós, polos máis variados
escenarios da parroquia, a enfrentármonos con adversarios que chegaban defendendo o
nome das súas respectivas. Houbera que efectuar a composición do grupo e mesmo
situar cadaquén no seu posto segundo o observado naquelas sesión xa comentadas. Así
mesmo, mercar material, axeitar o campo e chantar porterías.
A xeración anterior tiña practicado fútbol esporádicamente mais os participantes xa non
estaban para tirar foguetes. Así, o grupo construíuse de novo e alá fomos con todas as
expectativas ao noso dispor. A tempada proporcionou máis desgustos ca boas novas. A
de novato págase cara especialmente se a maior parte dos contrincantes contan no grupo
con xente experimentada. Non eramos quen de rendibilizar o esforzo realizado en
resultados e ficamos na parte baixa da táboa.
Mais aprendemos de seguida e o clube do seguinte ano foi radicalmente diferente. A
pesar de sermos básicamente os mesmos integrantes o comportamento era distinto.
Chegamos ao que hoxe poderíamos expresar como “máis competitivos”. Aquel grupo
primeiro conformado por dúas ducias de rapaces transformouse nun conxunto que
durante moitos anos logrou, no eido deportivo, unha colección de resultados onde
destacaron claramente as satisfacións por enriba das derrotas.

Orlando V. Veiga

O PARTIDO DAS MULLERES DE ELVIÑA

A Coruña moi grande non é, mais nela naceron dous dos mellores

xogadores da historia do fútbol, Amancio e Luís Suárez (o auténtico).

Ademais unha das súas parroquias, a aldea de Elviña, foi pioneira do fútbol

feminino. Nun Antroido, comezos dos anos sesenta, as mulleres disputaron

un partido –solteiras contra casadas- que conmocionou literalmente a

cidade toda.

“Os coches chegaban dende o campo da Granxa a Palavea”. “Grazas á

Garda Civil de Tráfico puido circularse pola Vedra”. “Nin na batalla de

Elviña houbo tanta xente”... con comentarios coma estes a prensa describía

a grande revolución que armaron estas rapazas.

Foi unha idea para divertirnos entre nós. Os homes non se queixaron,

mesmo nos deixaron as camisetas e os pantalóns do equipo do Relámpago.

Fala Luísa de la Fuente, cincuenta anos rexentando O Currucho, taberna-

resistente: Primeiro xogamos nun campo que había onda a Seat, alá na de

Chelo. E despois aquí abaixo, no campo da Laxe. Desfixérono para abrir a

“carretera” de Pocomaco. Prometeron que ían facer outro e ao final

quedou Elviña sen campo de fútbol.

Como boa veciña desta aldea que non quere converterse nun barrio máis de

cemento, as palabras de Luísa, ademais de emoción, levan sempre unha

proclama reivindicativa.

A noticia da feliz ocorrencia axiña se expandiu pola Coruña toda. Ata o

Curruncho chegou Bocelo, famoso xornalista, para lle facer a primeira

entrevista: Eu estaba fregando na louza. El puxo: ‘as de Elviña, aínda que

xogan ao fútbol non perden de lavar. Convidáronnos a cachola e viño’.

Moito me rin con el.

O Carnaval seguinte volveu disputarse o partido. A paixón atlético-

antroideira foi in crescendo, ata que un ano todos os obreiros da cidade se

negaron a traballar por ir ver aquelas rapazas. O Concello tivo que declarar

o día non laborable. Grazas ao arrouto futbolístico destas mulleres hoxe é

festivo na Coruña o Martes de Carnaval. É que, segundo Luísa, dianteira do

equipo das casadas, as rapazas cumprían no campo: Aquí había nenas moi

guapas. Unhas aínda traballaron ata hai pouco na fábrica de Tabacos. A

Vidala era adestradora e porteira das casadas, era a que nos volvía tolas.

No noso equipo xogaba tamén Olimpia, Amparo de Catoira e un lote de

moi boas mozas. Maruja, a Macanesa, e mais Eva eran as masaxistas. Non

adestrábamos nada, pero íamos todas ver xogar ao Relámpago para coller

recortes.

O evento atlético-antroideiro seguiu medrando. No ano 69 deu un salto

cualitativo. As mulleres de Elviña superaron a rivalidade solteiras/casadas e

reuníronse para se enfrontar contra un novo combinado feminino:

directamente dende Arteixo, o equipo de Vilarrodís.

Os nenos de Castro corríamos para ver chegar ao ómnibus. O momento

máis emocionante era cando saían correndo cara o campo, dirixidas pola

rubia de Vilarrodís. Fala Manuel Rivas, daquela un rapaciño conquistado

pola beleza desta xogadora. Finita, a Rubia de Vilarrodrís, coas súas longas

guedellas ao vento, erguendo paixóns polo campo adiante.

Proba da súa importancia, ese ano o campionato antroideiro disputouse a

dobre encontro. No primeiro partido, domingo de Antroido, venceron as de

Vilarrodis, O-l. Mais Elviña recuperou a honra, 3-1, no Martes de

Carnaval. De todos xeitos houbo polémica. O primeiro gol das locais foi

moi discutido: Chegou de penalti tras unha confusa xogada na que parte do

público sen espazo físico nas marxes do campo invadiu o terreo de xogo.

Os primeiros anos pasaban un paxete para costear as fotos. Despois había

tanta xente que os espectadores ata se disputaban os sitios nos curutos dos

montes. No último campionato recadaron máis de 41.000 pesetas -das de

entón- que foron destinados a fins benéficos, se ben a directiva do

Relámpago de Elviña esixiu 2.000 pesetas para amañar as desfeitas que a

marabunta de espectadores ocasionaran no campo.

Todos os dream teams teñen o seu tempo: No ano 72 remataron os

encontros. Trinta anos despois Fina López Naya, a Rubia de Vilarrodrís,

segue lembrando emocionada aquelas aventuras balompédicas e mantén

firme a súa reivindicación: Lola Flores e as súas compañeiras imitáronnos

despois en Madrid. Ata gravaron unha película, Las Ibéricas. Pero as

pioneiras do fútbol feminino foron as de Elviña, e o primeiro gran

campionato disputárono contra nós, as rapazas de Vilarrodís. (Xurxo Souto)

O FúTBOL NA MIÑA NENEZ E XUVENTUDE

A miña infancia en Quiroga debeu transcorrer dun xeito máis ben feliz, pois non gardo dela unha acordanza tristeira, agás algúns pesadelos que asoballan a lembranza como inoportuno banzado.

Os intres máis ledos confundíanse cos xogos. Alacadabamos, como se di en Quiroga en lugar de alasar, detrás dunha marfallada redonda, feita de trapos, dunha lata de sardiñas, dunha pelota de goma ou dun balón de coiro, en ocasións excepcionais, como os cás tras da lebre. O fútbol practicabámolo na zona baixa da praza central do pobo, denantes de Madrid a carón da Tabacaleira, rexida por Dona Flora, lanzal muller de cabelos brancos, parente de Ernesto Guerra da Cal.

Ás veces as pernas, esmiuzadas polo racionamento e a avitaminose e cangadas polo peso dos galochos, non sabían dirixir con acerto o balón. Este, antolladizo e desmandado, petaba co bazuncho do seu corpo nos cristais dalgunha fiestra rompéndoos. Deseguida aparecía na ventá a Señora Tomasa guindando badaladas verbais de improperios contra nós. Axiña o Pedelas, dilixente alguacil, amosaba a súa humanidade pola rúa do Velasquillo. Ao non decatarnos da súa presencia, varias pelotas e algún balón de coiro, desasisados e probes deles, pagaron a súa ousadía coa morte súbita na afiada navalla do funcionario do concello.

Os partidos de fútbol da equipa do réxime, o Real Madrid, escoitabámolos a través dunha radio Marconi instalada no bar do Tito, hoxe tamén mergullado na rebotica inapelable da memoria. O bar, ateigado de xente e fumo, semellaba un fumadeiro de opio. Imaxinábamos as evolucións dos xogadores grazas a elocuencia narrativa e a voz envolvente de Matías Prats ou Enrique Mariñas. As imaxes da Televisión actual adormecen o maxín, facultade intelectiva imprescindible para promover unha integral formación na idade infantil.

Perante os recreos da escola do Teixelo tamén practicabámolo balompé nun triángulo, hoxe finado por mor da asoballante febre do cemento, a carón do portalón do pazo dos Carujos, enfeitizado co escudo de armas dos Condes de San Martiño. Hoxe do pazo non fica nin a semente, pois foi derrubado pola teima construtora actual que non respecta nin a memoria histórica. Onde se atopará a rica biblioteca, que eu mesmo puiden ollar cando a finca pertencía ó Señor Pol Piñeiro?.

Os domingos organizábamos partidos de fútbol contra os de San Clodio no Toural, en San Martiño, ou no campo da Labradía, en San Clodio, pola estrada do Salto, a carón do camiño de ferro e non lonxe da igrexa parroquial. Coa indumentaria semellábamos a equipa do Real Madrid: camiseta branca de felpa, dous calzóns de lenzo de Xubia contrapostos para que non saíra o paxariño, calcetíns de la e galochas de becerro, co solo de madeira forrado de goma das rodas de coche. Sen a consabida liorta o ritual futboleiro ficaba incompleto. Ás veces corríannos a coiazos e tiñamos que pasar a toda presa o Sil pola Ola, a Praia, a Pena de Xesucristo, o Carrizo ou a pena da Lapa. Esta aliñación durante moito tempo foi máis témera que os once mosqueteiros: Tino, Rafa, Pepucho, Hilario, Pocholo, Romulín, Chelito, Xaime, Cholis, Xermán e Jarrín.

No Seminario das Ermitas, Ourense, estiven dende o ano 1954 até o 1958, os primeiros catro anos de bacharelato. Alí a única afección permitida era a futboleira. Mais o campo de fútbol atopábase no curuto do monte, a uns 3 quilómetros das instalacións relixiosas. Entre a subida, o tempo do xogo e a baixada volvías derrengado, tendo en conta, ademais, que as nosas forzas eran moi magras en virtude da escaseza vitamínica do réxime alimenticio a que nos sometía o reitor, D. Filipe. Nunha época, baixo o padroádego dun superior, Don Vitorino, moi querencioso do fútbol, escoitábamos pola radio as evolucións do Real Madrid, a equipa do réxime, na Copa de Europa. Coleccionaba eu uns cromos de futbolistas, que traían unhas libras de chocolate fabricado na Rúa-Petín. Precisábase encher os recadros dun libro con todas as equipas de primeira división para obter un balón ou unha prancha eléctrica. A miña ilusión secreta era agasallar á miña mai con unha relucinte nova prancha, pois decatábame dos traballos que pasaba coa vella de brasas. Mais un prefecto, Don Nicasio, moi dado ós rezos e dabondo místico, deu en argallar que tanta afección ó fútbol disipábanos espiritualmente. Convenceu ó reitor e un malfadado día rexistraron as malas, que por obrigada norma debían atoparse abertas. Arramplaron coa colección de cromos e queimáronos. A rabecha estivo a piques de xogarme unha mala pasada. Si chego a ser home, non me houberan abafado de tal xeito, a semellanza do neno de Castelao que lle subministraron unha purga á forza.

No curso 1959-50 trasladeime ao Seminario de Lugo para estudar Filosofía e Teoloxía. E tamén alí o tempo de recreo e folganza enchiámolo co fútbol, que, sen dúbida, supoñía unha pracenteira fuga naquel monótono quefacer cotián. Nesta época confeso un pecado xuvenil: ser un fervente seareiro do Real Madrid. Formei, como defensa esquerdo enérxico e contundente, no cadro "internacional" da selección do Seminario. Tiven a honra de pertencer a un corpo defensivo de sona, chamado do "Caurel" e integrado por Aián, cancerbeiro, Hilario, Vicente e Estévez, tripla trincheira protectora. Ademais, dende sexto curso o novo bispo, Monseñor Ona de Echave, xa nos permitiu xogar cos calzóns curtos de futbolista normalizado. O anterior, Don Rafael Balanzá, pensaba que o ensino das canelas era provocativo e emitira tallantes ordes para desafogar as nosas enerxías xuvenís, no campo de area situado a carón dos muros do cárcere lucense, revestidos dun pulcro e honesto chándal longo. Os únicos espectadores foráneos eran os presos, que adoecían por asomarse ás ventás para ollar as nosas evolucións futboleiras. Cantos devezos e ansias de liberdade fomos quen de suscitar nas súas imaxinacións nós que en certo xeito tamén vivíamos prisioneiros dalgunhas cadeas!.

Pra Xosé Anxo Varela dende a lembranza saudosa dunha patria irmá

Xosé Estévez.

A pelota do mar de adentro

Por Jacobo Sabarigo

Aquelas mans doblaron a camisola como tódolos venres. Aínda non estaban curtidas polo traballo como para non facelo coa meticulosidade de sempre, co cariño que significaba ver aos rapaces, saber que serían noventa minutos de desfrute. Os dedos, igual de fortes que calosos trataron a prenda con atención, coa sabiduría de moitos anos facendo o mesmo, o mesmo día, á mesma hora, coas mesmas expectativas, coa mesma fortaleza do que ten unha actividade como parte do seu ser, como camiñar, ver, rir, chorar, ou alimentarse.

Tobío doblou a zamarra e púxoa, con coidado, na mochila abierta, enriba da mesa da habitación onde a súa muller o miraba con ollos de autómata, da que o mirara tantas veces que incluso perdeu a súa condición de rutina.

Aquella tela era nova, dunha marca coñecida, cosas do novo patrocinador. Non lle valía calquera cousa. '¡Qué se habían creído, el nombre de su empresa debía lucir sobre calidad, no con los harapos de antaño!'.

Tobío sorriu ao pensar de onde saía a pasta. De onde xurdían os billetes que o inundaban todo na vila, como a escuma da marexada sobre as toallas dos turistas. Aquel papel tan valioso como sucio lles permitira renovar as equipacións, tan usadas que apenas se notaban sobre o pel.

Tobío seguiu co pantalón, a xogo coa camisola, da mesma cor pero cunhas raias distintas. Logo colocou con mimo as medias, as espinilleiras e as botas, que eran o mais prezado, as fundas para as ferramentas dun orfebre que executaba a súa obra por veteranía máis que por efectividade.

Deixou a bolsa aberta, para que aquela mestura ordeado de telas e coiro respirase o seu mesmo aire, o que enchera os seus pulmóns toda a vida, os 365 días de cada ano dende que a súa nai Evangelina dera a luz.

Tobío deitouse ao lado de Dita, coa que levaba dende o instituto, dende aquela noite de verán na que os seus esforzos deron froito cun beso con sabor a Negrita con cola e a Licor 43 con Cacaolat. Aquelas seis da mañá foron as seis da mañá de miles de noites máis, con distintos sabores nos beizos e un día a día onde o cansanzo e a ilusión de cambio se mesturaban aguerridos, sen propósito de enmenda, coa vontade de ser eternos hata que as campanas tañesen.

Tobío pechou os ollos e ao seu nariz chegou o olor de todos os sábados. Era o mellor do mundo. Aquel onde a salitre e as algas fundíanse coa herba mollada. Aquel que chegaba poderoso da illa, en donde naceran pai e nai, a que facía de parapeto á ría, a que daba lustre ao seu carácter e ao seu nome. Daquel sitio viñera a súa xente. Chegara a familia de Larry, de Garapildo, de Yisi, de Pichurri, de Batuekas, de Lura, de Pennywise... De tantos outros que facían cada vernes pola noite o mesmo que facía el aínda a risco de romperse a crisma en calquer córner ou balón dividido.

Aquela isla, antes poderosa e agora abandonada nove meses ao ano enviaba a súa fragancia ao mar de adentro, á terra, ao campo de fútbol onde o seu equipo, a un palmo do acantilado, xogaba cada semana.

Tobío adoraba aquel olor. Aquel almizcle natural superaba calquera perfume. Impregnábase na roupa e duraba todo o día, ata que o domingo volvese a saír de casa, ata que o luns se aferrase no barco, ás cinco da mañana, na batea, no porto.

Pero o que máis lle gustaba era chegar ao campo, saudar aos rapaces, meterse na minúscula caseta para cambiarse nun cubículo tan pequeno como os camarotes dun barco do Gran Sol. Aquel espazo mínimo congregaba a vinte persoas que bromeaban e se vacilaban, que se daban ánimos e se calmaban, que sentían os nervios previos a un partido importante ou a un máis. Porque non só as grandes estrelas os sinten. Tamén o estómago sinte o revolto do almorzo ao saír ao céspede. Non fai falta facelo en Stamford Bridge, en Celtic Park, no Monumental de Buenos Aires ou no Westfallen Stadion. Tamén se padece a ansiedade por xogar e facelo ben en terreos exiguos, con gradas despoboadas e unha cantina sen zona VIP, pero a idade non perdoaba. Tampouco os adestramentos despois de traballar. Cando chegaran os fillos, que estaban preto, sería imposible esquivar a mirada de reproche de Dita por marchar ás 20.30 un mércores. Tería que deixalo por temor a unha lesión que o deixara sen soldo e en precario. Era un risco que non podería asumir cunha familia ás súas costas.

Tobío disfrutábao na cama, tranquilo, sabendo que aínda faltaba para todo iso e que mañán podería vestirse de corto e xogar ao que fixera sempre. Logo tomaría unha birra cos compañeiros, un churrasco se había sorte, e comentaría o partido do Celta que botaban na tele do bar.

Pero o teléfono soou e borrou dun plumazo o que estaba pensando. Deu varios tons, os suficientes para que Tobío alargase a man, palpase a mesa e collese o puñetero móbil. "Dos horas. La cala de O Muiño Vello. Recoge a Larry y a Caiño. Vete con cuidado a ver si van a estar los verdes". E entón a bolsa quedou aberta, a camisola nova nunca se puxo, as botas pudriron sen uso e todo se fodeu. Incluso o olor a salitre e céspede se borrou do seu nariz no mar de adentro.

O noso fútbol

Carlos González Gómez

Segundo o meu punto de vista, o fútbol é, por riba de todo, pasalo ben. É diversión, compañeirismo, amizade e, aínda que se lle trate de restar importancia continuamente, penso que tamén son resultados. Máis ca resultados eu diría que é recoller os froitos do traballo diario. Froitos que, por suposto, non se teñen que traducir necesariamente nunha vitoria.

Tanto nos adestramentos coma nos partidos adquirimos valores que na nosa futura vida laboral serán requiridos en calquera currículum vítae que se prece, como o traballo en grupo, indispensable para o bo funcionamento do equipo no campo; e tamén outros, como o esforzo ou a superación persoal.

Esta tempada, tivemos que nos desprazar a novos destinos que non quedan precisamente ao lado da casa, como foron o caso de Xove ou Viveiro. Foron longas viaxes, das que aínda que volvemos sen recompensa no que ao fútbol se refire, pasámolo moi ben. O noso equipo remata converténdose nunha gran familia. Ao final compartimos adestramentos, viaxes coma as citadas, partidos e multitude de vivencias.

Tamén grazas ao fútbol coñecemos novos lugares. Na devandita viaxe a Viveiro aproveitamos para saír cedo pola mañá para poder comer por alí e dar un paseo por esta pintoresca vila mariñá.

Aproveito tamén para poñer en valor o fútbol local, o que se xoga nas nosas vilas e o que nos permite tamén gozar deste deporte dende dentro. Ante tanta saturación de Real Madrid e Barça, os equipos, campos e partidos das competicións rexionais máis pequenas quedan a miúdo no esquecemento. Equipos que están cheos de boa xente, e de directivos que o dan todo cada día polos seus clubs, moitas veces sen recibir compensacións económicas de ningún tipo.

Creo que é outra das cousas que non valoramos o suficiente. O de ter un equipo que xoga a carón da casa. Os domingos non serían o mesmo para moitos dos asiduos a estas citas. En definitiva, é o noso fútbol, e hai que apoialo.

Pirri

Almudena Falcón Folgueira

- Avó, cóntame dos teus tempos mozos, de cando xogabas ao fútbol.

A neta aproveitou o tempo que o avó comía un petisco para interrogalo sobre o deporte do que gozaba con outras crianzas no patio da escola. El bebeu un grolo de viño e mastigou outro bocado, namentres facía memoria. Non pasaran tantas décadas, mais eses tempos gloriosos están gardados nun lugar tan fermoso que custa ilos desenguedellando.

- Ai, nena, -falou por fin- esa foi a mellor época da miña vida. Xoguei dende os dezaseis ata os trinta. E rímonos moito.

Ante os enormes ollos da pequena, que escasamente pestanexaban, o avó relembrou os tempos de futbolista afeccionado. De como ao principio ían aos curros para cortaren longos paus que fixeran as veces de porterías. E, mais adiante, logo de reunírense, cada xogador puxera uns cartos e encargaran unhas porterías de ferro e mais o equipamento. E mesmo os balóns foron custeados entre todos os rapaces. Contou tamén como ían xogar a outros pobos: a Outeiro, a Bazar, a Santa Cristina. Con estes últimos, dixo, tiñan moitas disputas porque había unha grande rivalidade ó ser a parroquia do lado. Pero nunca chegaban ás mans, aclarou o avó. Pola festa organizábanse partidos de solteiros contra casados, ou contra outras parroquias veciñas.

A neta tamén aprendeu que cada xogador tiña o seu alcume, acorde cos tempos: Santillana, o Rato, Bobby Charlton; ou Pirri, que era o avó. Levara ese nome con orgullo e, tempo despois, mesmo coñecían a casa pola do “Pirri”. As honras futbolísticas locais é o que teñen...

- E gañábades algo? Íavos ver moita xente?

- Gañar?? -estourou por un intre a risa retranqueira do avó-. Que habíamos gañar! Xogabamos por afección, por pasalo ben. Xantabamos e deseguida, veña, ao campo, toda a tarde, a adestrar polos prados adiante. No inverno había que xogar nas pradelas altas; e poucas había, pois esta é unha terra de moita auga. Víñannos ver algúns veciños, sobre todo vellos que xa non podían traballar ou que tiñan gusto polo fútbol. E algún vello aínda se animaba a dar unhas patadas ó balón. E ás veces caían deitados na herba e púñanse perdidos. No inverno mollabámonos moito. Mira, como facíamos dous equipos, metíamos uns cantos vellos en cada un; repartiámolos, sabes. E así todos o pasabamos ben. Ó final, cando xa iamos ben cansos e cheos de suor, tomabamos un refresco na taberna da Luísa, que era a que tiñamos daquela máis a man. Era afamada en toda a contorna.

Aínda seguiron un anaco coa emocionante entrevista. A pequena preguntaba e o avó volvía a aqueles tempos gardados con querenza no faiado da memoria.

- Veña, avoíño, collo o balón e saímos fóra a darlle uns toques!!

O fútbol da maioría

Por Javi Folgueira Lozano – Lugoslavia.

Hai un fútbol mediático, que nos inunda polos ollos e os oídos dende todos os medios posibles, que move millóns de euros e milleiros de persoas. Pero ese é o fútbol duns poucos. A maioría dos que seguimos o fútbol non empezamos por aí. Uns poucos sí, engancháronse polos partidos televisados, polos videoxogos, por todo o mercantileo que move o fútbol profesional, pero fagamos memoria. Repasemos como chegaron a isto do fútbol os nosos amigos, familiares, coñecidos. Case ningún seguiu ese camiño.

O fútbol para a maioría da xente nace noutro lugar, moito máis próximo. O neno que xoga no colexio porque se quere apuntar a algunha actividade cos seus amigos. A nai ou o pai que se afecciona por levar á súa filla aos adestramentos e os partidos. A xente que quere quedar os fins de semana cos seus colegas e facer deporte. E o fútbol afeccionado. Nese fútbol de rexional, de categoría provincial é onde realmente están a maioría de afeccionados, e máis en Galicia.

Lembro fai anos que adoitaba frecuentar a grada dun 2ª rexional. Un amigo xogaba nel e, aínda que o partido non fose brillante, valía a pena estar un par de horas na grada, pasando frío, pero sorrindo coas anécdotas que se contaban antes, durante e despois do partido. Nesas gradas nunca había máis dunhas decenas de persoas, pero moitas decenas xuntas fan milleiros e os seguidores do fútbol desas categorías, todos xuntos, son maioría. Non hai equipo profesional que reúna máis fieis que os que se moven por eses campos, porque aí é onde se forxa a fidelidade a un deporte que, para esas xentes, é máis que un xogo. Representa horas de convivencia coas amizades, unha escusa para pasar máis tempo coa familia, horas de conversa no traballo ou en casa (máis ata das que dura o propio xogo) e recordos agradables que quedan na memoria, aos que se intenta volver cada vez que se pisa un campo ou unha grada.

No meu caso, toda a xente que coñezo chegou ao fútbol dende eses campos ou dende os seus equipos de amigos. O resto, seguir a un equipo, facerse socio, aboarse a unha canle de televisión... chegaría despois. Así que non se preocupen aqueles que temen que o fútbol moderno acabe con todo isto, porque a maioría estamos nas gradas dos campos porque viñemos desde esa base e por moito que cambien os tempos, o mal chamado fútbol de elite non poderá nunca substituír a esa sensación de alegría que che queda logo de pasar unha tarde nun campo perdido cun puñado de amigos.

UN MÁIS
ALVARO LORENZO

Nove da mañá dun domingo. Un máis. A diferenza dos seus amigos, érguese cedo. O sábado á noite non foi de festa. Tomou unhas cervexas sen alcohol coa súa panda pero retirouse pronto. A durmir cando o reloxo marcaba a unha. Unha ducha rápida, un café e unhas tostadas con pavo. A cabeza, no partido de fútbol das doce. Un máis. Pensa no campo e en se resistira ben o inverno galego, pensa no seu equipo e mándalles un whatsapp por se algún quedou pegado ás sabas, pensa nas características dos que xogarán o partido, quen adoita tirarse, quen ten peor carácter ou quen leva o peso do equipo. A súa familia olla cara el e pensa: aí vai outra vez este tolo. Un máis.

Envolto nestes pensamentos, colle o coche. Vai buscar a dous compañeiros e encaran media hora de viaxe cara o lugar de xogo. Un máis. No traxecto, vai dando instrucións e animando aos que o acompañan. É o seu papel coma líder do equipo. O partido centra todo o seu día. Un máis. Chegan ao campo. Axiña toca cambiarse. A adrenalina comeza a sentirse nos músculos. Saen a quentar. Xogan de visitantes. Os poucos que na grada están non os reciben con amor precisamente. Eles xa nin escoitan. Só pensan no son que marcará o inicio do encontro. Un máis. Comproban o céspede. Ollan con cautela cara os rivais. Todo listo para outro rato de fútbol. Un máis. A súa paixón. Para os non profesionais, isto é unha vocación. Os poucos cartos que xuntan son para botas, desprazamento e pouco máis. Non compensa pero o virus do deporte dos once contra once pode con todo.

E por fin, o noso protagonista está listo para o partido. Asinte mirando aos seus colegas. Eles tamén están preparados. Os 22 sobre o terreo. A pelota no centro do campo. O público expectante. O noso home colle aire e o solta con forza asubiando que comece o duelo. Un máis. Non perde ollo dos dous equipos nin dos seus asistentes. E de fondo insultos faga o que faga. Pero ama o que fai. Fala con uns e outros. Toma decisións. Non celebra os goles. Non golpea co exterior. Non remata de cabeza. Non atalla disparos. Pero el tamén é fútbol. De feito, sen el, non habería partido. Non o esquezan. É moi novo. Estuda e traballa durante cinco días por semana. Sábado e domingo dirixe media ducia de partidos cos seus asistentes. O seu soño, ir subindo categorías. Poucos entenden que elixira ser árbitro. Poucos teñen en conta o seu labor. Poucos lle agradecen o que fai. Fagámolo nós dende estas liñas. Reflexionamos máis aló de lerias de bar e de VAR. Cando xoguemos ou vexamos un partido, respectemos a todos. Demos grazas a todos. Todos aman o fútbol e o fútbol necesita de todos. E o árbitro é soamente, un máis.

Recordos do F. C. Bonxe, por Anxo Cobas

Chove na Terra Chá un domingo calquera, tempada 86/87, dóeme o estómago cos nervios: xogamos

á tarde, o campo coa auga que leva días caendo estará impracticable como durante case todo o

longo inverno lucense.

O rival é o Aguiar, aínda que podería ser calquera outro das parroquias veciñas, en case todas había

equipo naquelas datas (Silvarrei, Sobrada, Matela, Illán). Pero non, era o Aguiar, o derbi por

excelencia daquela.

Eu xogaba no Fútbol Club Bonxe, dos máis antigos da zona, composto pola xente do pobo, agás

dous ou tres xogadores "foráneos" que eran da casa, parte do equipo dende sempre. Todos veciños,

amigos da infancia, de ir xuntos á escola unitaria de Bonxe. A nosa paixón polo fútbol e polo equipo

da parroquia viña da unión que xa tiñan os antigos xogadores, xa que en moitos casos eran irmáns,

primos e veciños que defenderan esa camisola con moito orgullo. Eu mesmo coincidín co meu

irmán e co meu sobriño xogando xuntos.

E, coma se foramos un club grande, os máis novos, tiñamos a ilusión de xogar nel, como os xuvenís

do Celta ou do Dépor. A afección herdábase, e considerábase unha traición cambiar o equipo azul

celeste por outro para medrar en oportunidades.

Lembro as semanas esperando ese domingo futboleiro para enfrontarnos contra rivais da zona, que

o eran só durante o partido xa que en realidade no fútbol fas máis amistades que inimigos (en todas

as categorías).

A nosa afección era a mellor da zona, xente de todas as idades, vellos, novos, apoiándonos. Iso

tamén se debía a que eramos todos da casa. Recordo casos de quen viña de caza, coma o Eliseo do

Gómez, coa escopeta ao lombo: hoxe iso sería impensable.

Pola miña idade comecei xogando en campos que eran verdadeiros lameiros, sen vestuarios, sen

duchas e acabei xogando en campos con outro tipo de comodidades (ata tiñan auga quente), xa en

ligas federadas, pero non era o mesmo.

Nós, naquela época, xa tiñamos patrocinador, debíamos ser os únicos, grazas a que Luís Lombao,

alma mater daquel conxunto correoso estilo Bilbao, atopara en Suso de Confecciones Yute os cartos

para ter unha equipación nova. Financiar un equipo afeccionado é moito máis difícil do que a xente

de fóra do fútbol cre, supón un esforzo enorme, o mesmo que para min escribir este relato.

Agora, moitos anos despois, vexo con envexa partidos que me levan ao tempo da mocidade porque

neles vese á xente arroupando enfervorizada ao seu equipo, como cando vou ver algún do Taboada á

Medela, co meu cuñado e os seus, sobre todo se son encontros de rivalidade histórica, coma contra

o Monterroso, o Lemos ou o Chantada.

A ilusión segue estando presente en ligas non profesionais nuns sitios máis que noutros. Pero se

unha liga me chama a atención como se non tivese pasado o tempo, esa é a Liga da Costa (Costa da

Morte), onde se mantén a rivalidade do fútbol de antes, e recórdame as ligas que había na Terra Chá

(Liga do Inverno, Liga Centro, Liga da Terra Chá).

Resumindo, recordo aqueles anos coma se fosen onte, dende a nostalxia, xa que o pasabamos coma un neno.

O que non está no dicionario

Eva Teixeixo

Fútbol:

substantivo masculino

Deporte no que participan dous equipos de once xogadores cada un, que deben, sen valerse das mans e dos brazos, e utilizando especialmente os pés e a cabeza, introducir un balón na portaría contraria, salvando a oposición do outro equipo. Hoxe retransmiten pola televisión un partido de fútbol.

E aí che vai. Esta é a única definición recollida na RAG.

Non é que esperara unha fervenza de acepcións, a verdade. Pero algunha referencia a todo o que rodea este deporte, igual non estaría de máis. Ata o exemplo é reducionista.

Se o penso ben, todos os meus recordos en relación co fútbol beirean esa definición estrita.

Primeiro, sendo pequeneira, ver os partidos que se xogaban no campo de fútbol de Rábade, dende as ventás da casa dos meus avós en Cantalarrana, a penúltima da rúa, xusto a anterior á da Tonalera. Entón, descoñecedora do sentido daquel baile escénico, do que era testemuña dende aquel espazo privilexiado, só a mecánica do movemento, sempre cara a unha das porterías co obxectivo de superar ao porteiro e marcar un gol, era clara para min. A algazara constante dos asistentes -bracexando e berrando sen frecuencia fixa pero con grande intensidade, tamén contribuía ao meu desconcerto interpretativo do fenómeno, supoño.

Non se parecía moito aquilo ao que xogábamos ás veces a rapazada na miña infancia: sen xeito nen concerto, con ou sen porterías, en número variable entre dous e seis ou sete, na mesma rúa, pola que o paso dos vehículos era verdadeiramente anecdótico, e en moitas outras localizacións rurais e semiurbanas -prados sobre todo, pero tamén descampados (coma o antigo Anxo Carro, enfronte do colexio onde estudaba).

Por outra parte, no ámbito do fogar, percibía o interese paterno polas peripecias do Athlétic de Bilbao en distintas competicións e a a insólita -para a época- afición futbolística de miña mai, neste caso polo Real Madrid, que mantivo tal cal ata hoxe. Eran dous casos bastante atípicos, a verdade.

Aínda nesa nenez inesquecible, lembro as xoguetas nas festas e a celebrada obriga pola tardiña, de ir ver o partido solteiros contra casados (Silvarrei, Saavedra, Meilán) ou algún outro enfrontamento máis ou menos amigable que tiña por protagonistas, por unha banda, aos mozos da parroquia festexada, e por outra, un equipo doutra parroquia rival.

Logo, xa moceando co Ánxel, ir ver o Bonxe, era moitas veces, a escusa para saír os domingos pola tarde, e mesmo para saír cedo de mañá e ir á feira máis próxima ao campo contrario, cando non se xogaba na casa. E ata no caso contrario, recordo termos chegado directos da Feira do Viño de Chantada case todo o equipo (e boa parte da afección) para xogar o partido de liga correspondente.

Pero formar parte do público asistente aos partidos tamén foi a oportunidade de tratar con outras afeccionadas, mozas ou mulleres dos xogadores, irmás, nais, veciñas... O mundo das mulleres no fútbol base galego daquela estaba nos lindes do céspede, na ollada máis ou menos atenta de cada unha, na conversa que debullaba as propias vidas enleadas coas dos xogadores, no pasar frío -ata o extremo de acender algún lume nun campo no medio dunha nevarada-, estar á auga, desexar que remate canto antes o encontro para ir "ao quente": tomar algo no local máis próximo. E, xa alí, comentar polo miúdo o encontro, poñer en común cos homes o que ocorrera dentro e fóra do campo de xogo, atender aos resultados dos rivais directos na xornada e, por suposto, enfiar xa o conto cara o vindeiro partido.

Máis aló do trato coas "da casa", tiña relacións con seareiras de equipos rivais, veciñas da contorna xeográfica moitas das veces, coñecidas de vista, compañeiras de traballo ou estudos unhas, de saídas nocturnas outras... mulleres que igual desexaron tamén ser elas as protagonistas do partido, as xogadoras que pelexaban cada balón, as porteiras, dianteiras, libres, medio centros, árbitras...

E sempre, as pequenas grandes cousas que sinalaban a importancia do fútbol nas nosas vidas: un anuncio no xornal de mediados de outubro de 2000 -"Mariluz cambia de equipo"-, o día que casaba cun xogador e membro da directiva do Taboada, Canti. Sei que houbo unha chanza semellante na pancarta que a el lle puxeron á saída da súa localidade nesa mesma data. Daquela todo se medía en termos futbolísticos: as relacións, os tempos, as vidas.

Anos despois, cando as lesións do meu compañeiro o levaron cara outras actividades deportivas, fun perdendo o interese polo fútbol (polos partidos televisados nunca o tivera), pero aínda manteño boísimos recordos de tardes de fin de semana no Eliseo da Milagrosa seguindo a xornada na compaña de memorables futboleiros; tamén da asistencia a un Celta de Vigo – Real Madrid como acompañante entusiasta, ou a algún partido do Lugo, cando peta menos o aire e fai bo. Máis recentemente, lembro algunha viaxe para arroupalo fóra (o que no meu caso viña sendo máis por afán turístico que futbolístico) na que o pasamos de medo coa xente da peña Lugoslavia.

En fin, o fútbol era tamén o xeito de socializar, de festexar, de mocear, de divertirse ao aire libre, de atopar un traballo, de mudar de pensamento, de pasalo ben e de sufrir individual e colectivamente.

En todos estes fíos da memoria vese ben que o fútbol en si mesmo, era -é aínda ás veces, segundo a categoría- case o de menos. O verdadeiramente importante era o que se xeraba ao seu redor: a festa, o grupo, a xeira compartida nos preparativos e na celebración posterior tanto da victoria coma da derrota (algo máis modesta no segundo caso, e non sempre).

Pero todo isto non colle na definición estrita de ningún deporte.

Que dicir do futbolín, outro eixo fundamental da cultura popular galega contemporánea, termo que a RAG nin sequera recoñece. Vaiche boa.

1992 .SETEMBRO
MARIA VARELA

Non era a primeira vez que me pasaba aquelo, e a verdade é que ningunha das veces que me pasara cheguei a entender moi ben o motivo, e que os nenos nunca me deron unha razón para que non puidese xogar con eles ao fútbol; pensandoo ben, en realidade si: ´´as nenas non saben xogar ao fútbol!´´ ese sempre era o motivo. Cada vez que me dicían iso, eu enfadabame e contestáballes que era mentira, como que non sei xogar? Eu xogaba ao fútbol co meu pai! cada día despois de saír do colexo, esperaba a que o meu pai saíse de traballar ,e levabao case a rastras ao prado do noso veciño para que xogase comigo (non era a primeirwa vez que Don Xosé se enfadaba con nos por deixarlle o campo chego de terróns de terra levantados, con frecuencia lle daba ao chán en vez de pegarlle á pelota...). Despois de tanta práctica, e de ver cada domingo xogar ao equipo do meu pai, eu si que sabía xogar , e atrévome a decir... que bastante mellor que algúns nenos.
Ainda que eu estaba convencida que o que me dicían era mentira, non podía evitar sentirme mal cando me rechazaban para xogar con eles, poñendo sempre a mesema excusa de que como son unha nena, non sei xogar. E eu choraba moito por sentir constantemente que non me querían con eles ,aquela vez non foi distinto. Atopábame sentada ó pe do tiro na cociña cando chegou o meu pai:
- Sonia... que che pasa?
- Nada papá... pero estou un pouco cansada, mandaronos tarefas no colexo- díxenlle coa cabeza gacha
- E logo, non vas vir hoxe comigo ata o prado do Xosé?- preguntou sentándose canda a min no banco de madeira
- Hoxe non teño moitas ganas- cointesteille apoiándome no seu hombreiro
- Volvéronse meter contigo no colexo?
Non lle contestei, só enterrei a cara no oco do seu pescozo e comecei a chorar. Non só me decían que non podía xogar con eles, tamén me decían que era unha ´´marimacho´´ por que me gustase o fútbol, que sentido ten eso? A caso era menos nena porque me gustase un deporte?
- Sonia, ben sabes como fan, porque lles fas caso? Non dicen mais que trapalladas
- Papá, en canto escoitan o meu nome xa dicen que son demasiados para xogar, e se me ven xogando sola comezan a rirse de min-
O meu pai deume un sorriso virado mentras negaba coa cabeza, e pasándome un brazo polos hombreiros díxome:
- Prométoche filla que un día , todos se van rifar por ter a Sonia Bermúdez na súa equipa-

Adestramento para pais

Me cago en tal! Hoxe tocoume levar á nena ó adestramento. Non sei de onde lle vén esta afección polo fútbol porque nin eu nin seu pai somos seareiros de ningún equipo, máis ben ó contrario.

Nada máis pisar os cativos o céspede, o pai do gardameta púxose a berrar coma un tolo. Pero..., que demo lle pasa a este home?

Mentres, eu póñome a ler na bancada porque, despois dos primeiros cinco minutos, aquilo non acaba de “engancharme”.

Pouco despois, escoito detrás de min unha voz furibunda: “Penalti, penalti!”. O adestrador detén a sesión e achégase a un grupo de pais para aclararlles: 1º, que aquilo non era un partido; e 2º, que estaban poñendo nerviosos ós rapaces.

Ai! Boa a fixo! Agora empezaron con el, ou máis ben contra el: que se “espírito competitivo”, que se “quita este para poñer aquel”, que se “así non van gañar nunca”...

O adestrador apartouse un pouco daquela manda salvaxe e, sen dicir nin palabra, fixo soar o seu chifre. Os nenos e nenas, todos collidos da man, comezaron a desfilar cara ó vestiario.

Eu sorrío, aplaudo con fervor e dígolle a un que teño ó meu carón: “Non entendo moito de fútbol, pero eu diría que acaban de meternos un bonito gol”.

Ana Dopazo, 2019

“Alí vén teu pai!!”

Uns equipos, unha simpática anécdota de época, e unha chea de sentimentos duns clubes e unha cidade, Monforte de Lemos, que viviron o fútbol coma poucos, cando este deporte era nos pobos da provincia das poucas diversións que había, pero tamén dos elementos que reforzaban identidades e cohesionaban o sentimento de pertenza ao chan decote pisado.

A frase que encabeza este feixe de lembranzas ben podería ser a que remataba aquel chiste vello que se contaba na miña época adolescente, e que comezaba coa pregunta “Como se di en árabe ‘Apaga o pitillo’?”. Pero neste caso, a frase en cuestión chegou ser case mítica nos adestramentos do equipo xuvenil do Club Lemos aló polo final dos anos 40, cando meu pai era porteiro “clandestino” no plantel do cadro canteirán do mítico club lemista.

Outros tempos, outras épocas e outras mentalidades, das que non podía zafarse mesmo o propio deporte. O meu avó paterno fora carabineiro antes do golpe de estado perpetrado en 1936, e ao rematar a contenda que gañaron os golpistas, alén da salvaxe represión exercida posteriormente, o corpo de carabineiros foi eliminado e moitos dos seus integrantes, por suposto afíns ao novo réxime ditatorial –entre os que se atopaba o meu avó, como a maioría dos católicos-apostólicos-practicantes da época- foron reciclados pasando a formar parte da garda civil. Polo que me contan del –porque a min pouco tempo me deu de coñecelo xa que morreu ao mes e medio de eu xurdir por este mundo-, a súa condición de militar marcábao as 24 horas do día, aínda que tamén era un “cabaleiro dos de antes”. Pero naqueles tempos, ter un pai militar supuña de facto ser “menor de idade” toda a túa vida: a súa vontade era sagrada mesmo que viñeses de cumprir os 40 anos –e xa non digamos para as fillas, nunha época na que as mulleres tiñan que ser submisas a todos e a todo-.

A cuestión é que, nunca cheguei a saber por que, meu avó paterno nunca quixo que o seu fillo Moncho –á sazón meu pai- xogase ao fútbol. E algo debía de cheirar o home para tal oposición, porque meu proxenitor, que xogaba de porteiro, remataría esmagando a clavícula nunha lesión que remataría por afastalo definitivamente da práctica futbolística. Pero até que chegou ese momento, Moncho seguía adestrando co cadro xuvenil do Lemos e con algún outro dos que comezaban a xurdir polos barrios monfortinos. Mesmo hai constancia fotográfica de que chegou a militar nun equipo dun dos barrios máis históricos de Monforte, o dos Abeledos. Iso si, todo isto, por suposto, “clandestinamente”.

Deste xeito, entre os compañeiros de equipo artellábase algo á maneira dun “retén de vixiancia”. Como é doado de supor, daquela a grande maioría dos campos de fútbol eran moi rudimentarios e sen muros nin valados, coa excepción do mítico Luis Bodegas que si, tiña bancadas polas bandas pero tampouco nada do outro mundo. O conto é que calquera que pasase a carón dos terreos podía ver perfectamente aos equipos adestrando ou xogando –de feito, era un dos xeitos de pasar o rato nunha época moi limitada de opcións de ocio-, e obviamente, tamén viceversa: os futbolistas podían albiscar a quen pasaba por diante.

Os compañeiros de Moncho sabían perfectamente da prohibición de don Román, seu pai, de que o seu fillo xogase ao fútbol. Por iso sempre había alguén ao axexo de quen podía pasar polos arredores do campo de adestramento, mesmo nunha posición que permitise albiscar a varios metros de distancia. E cando a inconfundíbel silueta de don Román xurdía no horizonte, a voz de alarma soaba con tanta contundencia coma prudencia:

“Latas, alí vén teu pai!!”

Iso significaba que Moncho Latas debía bulir de contado do adestramento (ou mesmo do partido) se non quería apandar coas severas consecuencias. Porque daquela, un militar gañábase o respecto non xa polo uniforme e o rango –que non era pouco-, senón tamén pola súa capacidade de impór orde e disciplina en calquera eido da súa vida cotiá, familia incluída. Pero como xa relataba antes, unha malfadada rotura de clavícula rematou coa clandestina carreira futbolística do meu pai –descoñezo cal foi a reacción de don Román ao se enterar do feito, pero seica meu pai aínda puido dar grazas de que a súa outra clavícula non rematase por equipararse coa mancada a consecuencia do ataque de carraxe que se apoderou do pai do meu pai-. En calquera caso, ese berro, ese sinal de alarma claro e diáfano pasou por dereito propio a formar parte da memoria colectiva de quen participou desa paixón que foi o fútbol en Monforte nas primeiras décadas do pasado século.

Daqueles primeiros clubes ao recente frustrado intento dun equipo feminino en Monforte

O Lemos, que tivo o seu antecesor no Monforte Club de Foot-ball de principios dos anos 20 do pasado século, foi e é, sen dúbida, o club de fútbol máis representativo de Monforte. Asolagado na actualidade na mesma fonda crise que atravesa a comarca de Lemos, é sen embargo dos máis antigos do fútbol galego. Creado en 1923, curiosamente o mesmo ano ca o RC Celta, foi inscrito oficialmente en 1924, cinco anos antes de que comezasen a disputarse no Estado español as primeiras competicións oficiais de liga. En consecuencia, dentro de catro anos cumprirá o seu centenario. Nas categorías estatais, das que leva ausente desde o ano 2008, puido chegar a militar en Segunda División xa que acadara o ascenso a dita categoría ao remate da temporada 1935-36, pero o golpe de estado e a conseguinte guerra acontecidos en xullo dese 1936 pararon toda competición ao longo dos tres anos de contenda, e cando a liga se reanudou no ano 1939, o club lemista non puido asumir o custo de xogar na segunda categoría. Así as cousas, o equipo monfortino só militou na Terceira División e nada menos ca en 51 temporadas, o que o converte nun dos clubes do Estado máis veteranos da mesma.Iso si, cómpre matizar que esta categoría foi realmente “terceira” até a temporada 1976-77, xa que na seguinte se “inscrustaría” entre a Segunda e a Terceira a aínda existente Segunda División B, á que por certo o Lemos puido chegar a ascender na temporada 2001-02 xa que xogou a promoción de ascenso á mesma, na que se enfrontou ao Valladolid B, aos madrileños do Las Rozas e ao asturiano Langreo, que foi quen finalmente rematou ascendendo. O malo foi que na temporada seguinte, a 2002-03, o cadro lemista rematou de pechacancelas do grupo galego de Terceira, descendendo ao grupo norte da Preferente.

Unha formación do Lemos no seu primeiro ano de existencia

Un feito histórico ben lembrado polas/os máis veteranas/os da vila foi a primeira –e polo de agora única- visita en partido oficial de liga a Monforte do RC Deportivo. O cadro coruñés só militou 1 temporada en Terceira en toda a súa historia, a 1974-75. Na anterior descendera desde Segunda División pero axiña voltaría a esta categoría ao quedar primeiro do grupo 1 da Terceira en dura loita co desaparecido cadro avilesino do Ensidesa. Pois ben, o cadro de Riazor visitou o vello campo do Luis Bodegas o 24 de novembro de 1974, e cun cheo a reverter nas dúas pequenas bancadas do recinto, o Deportivo rematou impoñéndose por 0-1 cun gol de penalti marcado por Rabadeira. Pero iso non estragou unha das máis memorábeis tardes da historia do fútbol monfortino, da que podemos ler aquí a súa crónica: https://www.rcdeportivo.es/noticia/el-deportivo-jugo-a-defender-el-golfallo-el-lemos-a-la-hora-de-rematar-a-puerta ,Nesa mesma temporada o Lemos chegou a xogar na daquela “catedral” do fútbol estatal, o vello e xa desaparecido San Mamés, para enfrontarse ao filial do cadro bilbaíno, o Bilbao Athletic.

Actualmente, o Lemos milita no grupo 3º da Primeira Galicia mentres lembra tempos mellores. Pero o primeiro paso para revivilos estase xa a dar posto que todo indica que rematará a temporada actual acadando o ascenso a Preferente, e polo tanto, a un só chanzo de distancia desa Terceira División que tan boas tardes de fútbol deu na capital do Val de Lemos.

Pero Monforte tamén coñeceu outros equipos con historia senlleira. Un ano antes ca o propio Lemos, 1923, nacía o equipo representativo dun dos barrios con máis historia da vila do Cabe: o barrio de Carude, do que as súas e os seus habitantes aínda seguen a exercer un forte sentimento de pertenza ao mesmo. Este equipo era o Arenas Club, e dicimos “era” con toda a tristura, porque hai só catro anos escasos, en 2015, a crise económica puxo fin á existencia do club gualdinegro e a 92 anos de historia futbolística monfortina fortemente vencellada a un barrio.

E como non, hai que falar do equipo histórico por excelencia da canteira monfortina: o Calasancio, vencellado desde sempre ao Colexio dos Padres Escolapios. Fundado en 1960, o seu equipo xuvenil chegou a militar en varias ocasións na máxima categoría estatal deste tramo de idade, chegando a visitar as instalacións do campo do Colexio en máis dunha ocasión equipos como o Real Madrid, Celta ou Deportivo entre outros. Recentemente chegou a ter un equipo sénior, pero a aventura foi fugaz. Na actualidade segue a exercer un exemplar labor de canteira, aínda que nos últimos anos saíulle un “competidor”: o Club de Fútbol Monforte, centrado tamén no traballo de formar futuros futbolistas.

Por último, non podemos esquecer o único equipo feminino co que até o de agora contou a vila monfortina: a AD Monte Forte, fundada en 2011 e que logo de chegar a xogar na máxima categoría galega, a Primeira División autonómica, acabou desaparecendo en 2016 por problemas varios, sen que até o de agora se albisque a curto prazo a posibilidade de volver contar cun equipo de fútbol feminino en Monforte. E mentres iso non aconteza, o fútbol da vila do Cabe seguirá coxo dunha pata fundamental: a da igualdade.

Ramón Latas

Todo o que aprendín cando menos o agardaba, Ramón Rivas

Esta é a pequena historia dun rapaz que cando máis aprendeu do fútbol foi cando menos o agardaba. Pois eu, que aínda que me desagrade esa calificación son millenial ata as trancas (nacido no 96), aínda recordo os tempos onde os rapaces non tiñamos smartphones, nin ordenadores nin consolas de última xeración para pasar o tempo. Parece mentira, pero hoxe en día é impensable.

Con este panorama, supoño que non tería moito onde entreterme, foi como me acabei namorando dunha antiga colección de cromos que gardaba meu irmán, 10 anos máis vello ca min. Pasaba tódalas tardes ollando e revisando aquel álbum, e como na miña casa éramos culés (anos máis tarde comprendería a importancia daquilo de Support Your Local Team) recordo con especial agarimo tódolos cromos de xogadores do Barça, pero tamén algúns máis aleatorios como o de Craioveanu, Roa, Sonny Anderson ou un melenudo que estaba no Rácing de Santander que creo que se chamaba Magallanes.

Aquilo foi evolucionando cara facer as miñas propias coleccións mentras me convertía nun rapaz que devoraba todo o fútbol que botaban pola tele. Recordo moitas etapas, dende aqueles partidos de Champions que narraban na Primeira a dupla De la Casa - Míchel, cando botaban a Liga polas autonómicas, ata o partido do sábado ás 10 que facía Andrés Montes na Sexta, pasando por Fernando Vázquez e Luis César comentando a Champions na Galega ou un curto periodo de tempo no que nos ofrecían pola 2 a Premier League e incluso a Liga Italiana, que para un enfermo coma min era gloria bendita. Que tempos aqueles nos que che deixaban ver a previa do partido de Canal + en aberto e botabas todo o tempo rezando para que por un día se olvidasen de codificar a programación e che deixasen desfrutar dos teus ídolos con esa ilusión infantil que por desgraza un perde pra non volver a recuperala nunca. Cando a tele non me ofrecía alternativas acostumaba a tirar da radio, e foi así como agarrei unha afición que aínda conservo a día de hoxe.

Eu sempre xoguei ao fútbol sala, un deporte que me parece máis intenso e divertido para vivilo como xogador, pero sen embargo sempre foi e segue a ser o fútbol de 11 o que me proporcionou tantas e tantas horas de análise e desfrute. E foi así como, anos despois, me chegou a oportunidade de traballar cos rapaces das categorías inferiores da SD Guitiriz, de onde eu son.

E curiosamente foi aquí, e isto é o que viña contar, onde eu máis aprendín de fútbol e de vida. Cando este deporte adquire un carácter máis lúdico e menos profesional, onde os erros a nivel técnico, táctico e incluso de disciplina se contan por milleiros cada día e onde o resultado final non pasa de mera anécdota, é xustamente tamén onde a satisfacción se fai máis grande. O ser partícipe do medrar dos nenos e formar parte dese proceso de aprendizaxe, ver como unha acción se executa ben logo de facela 50 veces mal, é algo

que non ten prezo. Incluso a nivel social, tendo en conta que eu nunca fun o rapaz máis extrovertido do mundo, hai veces que costaba distinguir se eran máis irresponsables os cativos ou o que supostamente se debería encargar deles. Hei de decir, aínda que non vaia no meu favor, que o feito de que tras cada partido os obsequiase cunha morea de larpeiradas, dende caramelos a patacas fritas e incluso algunha enchenta de pizza, creo que xogaba un papel fundamental á hora de influir en que as sesións comigo lles resultasen moito máis interesantes do que o terían sido noutro tipo de circunstancias. :)

O xeito de Manolomé, Borja García

Manolomé sempre foi un outsider. Cando a xente paseaba polo centro da cidade, el prefería marchar ao campo. Cando o convidaban a un roteiro montañoso con equipamento específico, a el ocoríiaselle ir de vermouths ás 5 da tarde. Sempre dicía que a hora do vermouth era a hora do vermouth e non ás 12 da mañá. “As 12 da mañá é unha hora”. Ademáis el ao monte ía como lle viña en gana, dáballe igual pór un garsé granate que ir en niki de tirantes blanco raído con buracos para transpirar. Non reparaba niso.

Manolomé non era moi falado. Máis ben tosco e revirado, pero tiña bo corazón e moita sensibilidade. Medrou escoitando o Hallelujah de Leonard Cohen -que lle puña os pelos de punta-. Tamén lle gustaban Mark Knopfler, Bob Dylan e Richard Hawley, pero este último menos. De cativo respondía sempre incomodado aos seus compañeiros de colexio cando lle lembraban con sorna que aquelo era de vellos porque non se podía bailar. “A música é música!”. Dicía encabuxado e cheo de razón. Ademais era da opinión que os Beatles eran uns comemerdas e que os Rolling “moito Satanás, moito Satanás pero invocar só invocaban ao dólar, nin demo, nin nada!”.

Pero éste tamén tiña debilidades inconfesables. Cantaba entre dentes cancións de Leonardo Favio nos menceres soleados mentres se espabilaba tocando a herba cos pés nús; e cantaba o Fina Estampa de Caetano Veloso neses paseos primaverales á beira do río, cando caía o sol e o ceo tinguíase arrebol. “Una veredita alegre con luz de luna o de sol / Tendida como una cinta con sus lados de arrebol / Arrebol de los geranios y sonrisas con rubor / Arrebol de los claveles y las mejillas en flor”.

Tíñalle chiste a palabra arrebol. Soáballe ben. Era bonita, sonora, tiña ritmo. Tamén a cación, pero iso non o comentaba.

Os seus colegas dicían que era un reviejo e a verdade é que non ían moi desencamiñados. Manolomé sabíao, pero se la pelaba. El sempre foi feliz así e non tiña que dar explicacións a nin Dios do que escoitaba, do que facía ou do famoso garsé granate.

El aínda non coñecía a Carlos Pita, nin tampouco o fútbol remilgado que se xoga agora, pero a clase que tiña sobre o campo mandaba mecha. Era o único que xogaba coa testa erguida. El non quería marcar goles nin tampouco dar hostias. El era fino, elegante, perspicaz e un pouco baldragas, e esas cualidades servíanlle para erixirse coma o puto amo dos campos da rexión. Protagonista das conversas en tascas frías so sur da provincia, Manolomé era coma Garrincha, pero ao contrario. Non era coxo, tampouco zambo, que va! Él era un héroe pero anti-heroe, porque tampouco era un anti-heroe ao uso. Un concepto estrano, aparentemente sen xeito, pero que definitivamente enviaba balóns que atravesaban o campo de esquina a esquina. E ó pé. E sen mirar.

Manolomé gustaba a pesar de todo. Por iso e por non xogar có 5, senón có 14.

Todos dicían a Manolomé que se puxera en xeito, que tiña futuro no fútbol profesional, pero el non quería iso. El desfrutaba xogando sen maior preocupación cá de vestir o seu 14 cada semana, de sentir o arrencendo da terra húmida cada día de partido e de recrearse con esas sensacións que o fútbol lle daba. Ás veces frío, ás veces, non.

Sí, Manolomé sorría para sí sabéndose protagonista. Non precisaba máis. O seu éxito era vivir e gozar deses momentos, de sentir o fútbol de verdade, ese que non engana e que axuda, ese que non retrata pero que vive, ese que berra á cara.

Seus compañeiros sempre lle lembran no vestiario ao rematar cada partido: “Manolomé presidente da Xunta”. E el sempre reacciona sorrindo coa mirada baixa sen dicir nada.

Se queda boa tarde, ao chegar a casa, gústalle ir ao río a descansar, solazarse nos seus pensamentos e cantarruxar.

Perfumada de magnolia, rociada de mañanita / La veredita sonríe cuando tu pie la acaricia / Y la cuculí se ríe y la ventana se agita / Cuando por esa vereda tu fina estampa pasea.

O fúlbol polo mundo adiante, Manuel Pajares Iniciar sesión

O certo é que o fútbol está socialmente moi mal conceptuado, que diría o outro. As veces no falta razón, cos chiringuitos de turno, coas noticias deportivas sempre falando do mesmo, non podemos negar que a imaxe que nos dan non é a mellor. Pero eu non podo negar que incluso ese fútbol de masas me axudou de paseo polo mundo. Non falo de ir a ver as grandes finais, ou do glamur dun partido de “Champions” ou de “Mundial”.

Falo dun recóndito país montañoso chamado Nagorno-Karabach, pequena rexión de Azerbaiyan ocupada por Armenia e pouco visitada por turistas. Falo de nenos duns oito anos que van pola rúa dándolle patadas a un balón e que ao vernos con pintas foráneas nos berran os nomes dos seus ídolos: "Iniesta! Iker Casillas!"

Falo dos 10 rapaces iraníes, dos que apenas un falaba un pouco de inglés: "I play defense! Carvajal! You Christian? We islam!. Falo das dúas horas que botamos tomando té, comendo figos pasos, e berrando nomes de futbolistas e posicionándonos uns aos outros nun campo imaxinario para explicar onde prefería xogar cada un de nós.

Falo do home controlando os pasaportes na fronteira a pé entre Kirgizstan e Uzbekistan: "Spain? Sergio Ramos!" Spain good!.

Falo do dono do refuxio das montañas de Kirgisztan, perto da fronteira con china a 3000 metros de altura. "De España? De que equipo eres? - Do Celta, non sei se o coñeces - Claro que si; e ti coñeces a Mostovoi?".

Falo da humilde familia uzbeca que nos acolleu dous días na súa casa, compartiron a súa comida e o seu té con nós. Falo do primo que emocionado nos preguntaba. “De España? Coñeces a Saúl ou a Fernando Torres? A que distancia che queda a casa de Saúl ou o Vicente Calderón?”.

Falo do párroco ortodoxo enfronte da catedral de Tblisi:, que ao vernos entrar nos interrogaba: “Ti eres de Hungria?... Puskas!! E ti de España?... Iniesta!! De Polonia dicías?... Lewandowski... non non... LewanGOLski!.

Falo dos tres rapaces cunhas cervezas de máis nun “bar de vellos” de Banja Luka, en Bosnia que nos berraban coa euforia e amizade que só o alcohol e un bo tema de conversación poden dar: “De España? Sodes irmáns!! Vlado Gudelj!.”

E por suposto falo do fútbol aficionado. Falo da pachanga dos martes despois de traballar, do entrenamento dos luns cun frío que pela, ou falo de Mauri de Madrid, que os luns pola mañá en horas de traballo, aos seus 38 anos, nos envía mensaxes no feisbuc: "a ver, cuantos estamos hoy, avisad rápido, que si nos falta gente llamo a unos colegas". E ao termina-la pachanga comentar: "Este es el mejor momento de la semana, y lo digo yo que empecé a jugar hace dos o tres años!".

O ROCHA, DANDI DA MILAGROSA

Lois Pérez

"O adestramento, a alimentación e algo máis de descanso así, como o veleno da alta competición, para un rapaz que vía un desafío en cada lance, fixeron del un xogador aplaudido por todos os campos da Península. Rendidos ao eléctrico iconoclasta que discutía cos árbitros, cos contrarios ou cos compañeiros e marchaba do campo insultando aos seareiros; un regueiro de pólvora ao seu paso, sempre co plan de fuga na cabeza".

HAI QUEN non dorme por falta de sono, outros non o fan por elegancia. Foi este o caso do Rocha, dandi da Milagrosa sen sabelo. Vivía no Barrio Feijoó, onde medrou meu pai canda meus avós, en Lugo. Botou a infancia o Rocha entre baixar ao río polo verán e subir fascinado os chanzos da escaleira. Co pulso acelerado cara á Avenida da Coruña, onde os meniños vían chegar o camión do peixe directo da cidade herculina ao lonxe, debuxado no horizonte aló, contra o Alto de Garabolos; o motor a renxer entre as pezas de xeo que ían caendo ao seu paso. Os nenos berraban enfebrecidos e sempre había algunha liorta onde probar os dentes. Ou ir ver as proezas do Mejuto e do Petisco, atletas e almas xemelgas. Coma el, mantiñan un pulso constante co lume da vida: saltaban de riba dos trens de mercadorías cando estes chegaban a Lugo, ao seu paso pola Ponte Romai.

El tíñao. Era o que Lorca chamaba 'o duende', ao ver tocar os flamencos e que os negros de New Orleans nomearan 'swing', o 'shi' dos chineses segundo Cunqueiro e que sería o xeito dos galegos, como improbábel corpus argumental dunha teoría inexistente: a do misterio que foxe duns corpos aos outros. Atravesar o tempo. Aqueles rapaces tiñan xeito a esgalla. Sempre máis lonxe, máis alto. Máis forte. Máis pobre. Unha aposta imprecisa á que os levaba seu instinto aquel e a forza da mocidade contra o mundo ao que naceran. Marchaban á Coruña na adolescencia infinda por este mesmo sistema temerario e suicida: ver xogar o Deportivo, buscar aventuras polos xardíns do Méndez Núñez. Noutras ocasións ían na dirección contraria, gastar o pouco diñeiro que tivesen a Ponferrada, diante da mirada abraiada e divertida dos cativos do barrio para os que eran ídolos auténticos.

E se o Mejuto e o Petisco eran os protagonistas indiscutíbeis do salto na Ponte Romai, cara o barranco de Friás, o Rocha non tiña parangón nos partidos de fútbol que se disputaban até que a escuridade marcaba a fin do tempo regulamentario, no Campo das Mantequerías. Xa só existían no pensamento dos participantes os límites do terreo de xogo, sombras na noite estrelecida.

O Rocha viña dunha familia ben humilde: era fibroso, delgado e forte, de trazos afiados e mirada incisiva, ben parecido, mullereiro, predisposto ao trago. A voz ronca e o tabaco negro. Fora educado na rúa, en cada esquina e sen canción. No campo de xogo, libre ao fin, non tiña rival. O balón acaíalle coma unha prolongación natural dos pés, e onde os outros quedaban ás escuras, viraba imaxinativo o Rocha e inventaba un pase, un disparo imprevisíbel, un caneo xenial; bailaba sobre os rivais, agora manequíns, debuxando xogadas, como un anacrónico esteta rescatado dos salóns de París, collido da man da tarde e ben atento ao son das musas. Cando ingresaba na área, o Rocha mudaba no perfecto verdugo sen piedade. Unha cabezada ou un golpeo seco e o partido costa arriba

para o equipo contrario.

Debutou co Milagrosa, un dos equipos de barrio máis importantes da cidade. Tanto talento non podía pasar desapercibido entre as bebedeiras nocturnas e os traballos ocasionais para saír adiante, sempre o fútbol no maxín. Ao pouco deu o o salto ao Lugo, onde afinou o seu talento natural, ateigado de insomnios e demos e noites en que o sol se puña até dúas veces. O adestramento, a alimentación e algo máis de descanso así como o veleno da alta competición, para un rapaz que vía un desafío en cada lance, fixeron del un xogador aplaudido por todos os campos da Península. Rendidos ao eléctrico iconoclasta que discutía cos árbitros, cos contrarios ou cos compañeiros e marchaba do campo, insultando aos seareiros; un regueiro de pólvora ao seu paso, sempre co plan de fuga na cabeza. E danzaba coa pelota ao ritmo das coplas de Farina, que se berraban polos antros da Rúa do Carme, nas canfurnadas de vitoria, ou cando se choraban as miserias coa derrota.

Chegado o momento, a ninguén lle sorprendeu a nova de que o Valencia quixese facerse cos seus servizos. Un novo talento que parecía non ter límites. Era el mesmo quen movía unha e outra vez os marcos dunha axitada existencia que non sabía de leiras. As vidas de moitos de nós cambalean en momentos chave nos que se debese dicir non. Dalgún xeito precipitan para sempre o desenlace das mesmas. Pero o Rocha sempre dixera si. Si; á voluptuosidade e á entrega hedonista, no xogo, na noite, na bebedeira, aló onde houbese unha borda pola que tiralo todo. Si; ao perigo que roldaba sempre no ambiente coa súa presenza, oculto atrás do seu sentido do humor. Nunca se soubo se aquela fuxida xenial cara diante do Rocha fora por unha ferida de amor, ou tan só era unha imprecisa e vaga melancolía coa que todos nacemos, pero que só uns poucos lembran. O día en que o Rocha marchou para Valencia, foi despedido coma un auténtico heroe no corazón do Barrio Feijoó, o particular Five Points deste barrio obreiro, no cruce da rúa San Antonio coa San Vicente e coa rúa Juana Ibarborou. Estoutro era un camiño sen nome que baixaba á Ponte Romai. Pechaba o quinteto a rúa Río Parga, un pobre canellón sen saída de non máis de vinte metros de longo, que se cadra silandeiro, falaba do curto percorrido que lle agardaba a moita daquela xente. Os nenos tiraban do Rocha na barafunda, algunha moza choraba bágoas furtivas e onde o Petisco e o Mejuto vían as formas certas dunha sorte de traizón, a xente maior despedía orgullosa o rapaz díscolo e sensíbel, un home bo, preso das súas paixóns.

O Rocha marchou en bus até Madrid e dende alí foi a Albacete, onde faría noite na súa viaxe ao sur. A gloria agardaba. E non se sabe se polas luces do descoñecido ou polos bares que sempre son o mesmo e repetido, o Rocha fixo unha vez máis que sabía: a entrega sen límite até o asubío final, desta volta anunciado pola amante inoportuna do bardo, a claridade. Segundo os cálculos dos entendidos no tema, o Rocha debeu chegar a Valencia cara o solpor do día seguinte, nun estado deplorábel. Os dirixentes do club ché prescindiron dos seus servizos. Mandárono no primeiro autobús de volta a Lugo.

Malia todo, a vida continuou e o Rocha seguiu a facer o que mellor sabía, xogar e troulear, pasaron os anos. Nos seus últimos tempos en activo, case con corenta, facía tamén de adestrador e contaba meu pai que ao dar a aliñación, só dicía dez nomes. Nunha ocasión un dos rapaces preguntoulle: e logo Rocha, co once non xoga ninguén? E el respondeu: co once xoga o Rocha, carallo! Veña pró campo, chaval!

Xa nos anos oitenta, eu non tería máis de oito ou nove anos, o Rocha acompañaba os equipos de veteranos nos partidos que se disputaban polos incertos campos das parroquias de toda a volta: Complesa e o campo de Santa Comba —co pau da luz de quita e pon—, Nadela, As Gándaras e Albeiros, Guitiriz polas festas —xa sen o carballo que presidía o círculo central nos anos corenta e contra o que se estrelara Celestino Fernández de la Vega— e todos os outros… Á volta dos partidos de mañá dos sábados, os xogadores da Illán, meu pai incluído, ingresaban directos do coche ás duchas da panadaría por entre os fornos e os sacos de fariña, co titilar metálico dos tacos e o arrecendo do pan —imaxe e olores que xa nunca puiden esquecer— namentres o Rocha me preguntaba fóra na rúa se me gustara o partido. Despois achegabámolo até o Rouco, o estanco da Avenida da Coruña, onde baixaba ás présas e lle pedía algo a meu pai, que sempre lle daba: e non terás por aí algo, ho? É pra invitar os amigos, que case é unha vergonza… E entregábase o Rocha unha vez máis ao naufraxio da Milagrosa, aló polos bazares da noite.

(Publicado en Galiciae, 07 febreiro 2018)

Ola! Son David “o da Televinte” como me coñece a xente de por aquí. Un home de baloncesto e fútbol, aínda que o fútbol cada vez me interesa menos, sobre todo o da “liga das estrelas”. O que si sigo é o fútbol afeccionado, con il pasei e paso moitas tardes. Non me esquezo de cando comecei en Televinte, alá polo ano 98, e íamos de campo en campo a gravar e retransmitir o fútbol da comarca, o noso verdadeiro fútbol. Moitas viaxes, xa que tamén gravabamos os partidos que se xogaban fóra da casa, ou os tremendos fríos do inverno, no que as mans se quedaban conxeladas e non daba enfocado ben. Emitíanse o luns, e tiñan moita audiencia, ás veces se non podíamos retransmitilo nós o domingo en directo, viñan alguén do club que gravaramos a retransmitilo dende o plató. Foron anos fantásticos onde coñecín a moita xente, que a día de hoxe sigo tendo amizade, e cando me atopo con alguén, sempre lle lembro aqueles tempos. Eu son metade de Chantada, por parte de pai, e metade de Taboada (Gondulfe) por parte de nai, os derbis entre a SD e o Taboada, sempre os ía gravar cunha paixón enorme, máis que o Madrid – BarÇa, era e son un día de festa, de atoparse coa xente de Taboada coa que estudei. Para min a Medela son tardes de conversa co meu amigo “Atajú”, nos que falabamos de todo menos de fútbol. Eu sempre lle dicía que era moito mellor o Chantada (máis que nada, para ter discusión) pero no fondo, eu tamén era e son do Taboada, e teño que recoñecer que sempre me gustou moito como xogaba. Lembro partidos nos que realmente se vía fútbol. Vou dicir unha cousa, e algúns dirán que estou tolo, eu son do Celta, teño ido moito a Balaídos, teño estado no Bernabeu cando estudei en Madrid, pero asegúrovos, que o mellor fútbol que vin na miña vida foi na Medela, o Taboada tivo épocas que podía xogar con calquera. Como dicía a miña avoa, que tamén lle gustaba o fútbol, bailáballes o balón nos pés. Por iso me sinto un privilexiado, primeiro por poder ver tan bo fútbol, e segundo, que grazas a Televinte, faciamos que o puidera ver toda a comarca.

Un luxo para tod@s.

David Vázquez (Pinancho)

II Os clubes e o escenario. “Unha das grandes fraquezas de Paderna era o fútbol…” Manuel María / “A tribo ten catro ríos” Naquela etapa, ao redor do ano 1980, xogabamos clubes dunha rodeada que comprendía boa parte da Terra Chá. A maiores do Bonxe, o noso propio, existiran outros moitos, entre eles os de Aguiar, Sobrada, Paz, Mosteiro, Gaioso, Silvarrei, Robra e Outeiro de Rei, todos eles na contorna do citado concello. Tamén Matodoso, San Xiao de Mos, Bazar, e Castro, dentro do municipio de Castro de Rei. Por outra banda houbera o Meira, Ribeira de Piquín e Ríoxoán. Por outra parte, existiran clubes conformados na capital lucense tales como Galicia Atlético, Albeiros, Tirimol e Peñarol de Pías, entre outros. E mesmo algúns do veciño concello de Begonte, tales como o Saavedra e aquel nomeado San Martiño, que tiña a súa orixe na parroquia de Carral. Esta é unha parte dos existentes, mais non todos, xa que a memoria de nós marcha por camiños que ela mesma procura esquecendo con frecuencia acontecementos e nomes. Para terreo de xogo era común adaptarmos calquera veiga sen pórlle moitos reparos. Así, en tal contexto, producíanse situacións que hoxe en día non son doadas de entender. Buratos competentes producidos polo gando á hora de pacer as outonías, a herba sen cortar formando montilleiras, por non falar dos asulagamentos continuados que se producían e que mesmo xustificaban o nome de Liga do Inverno moi acaído para esta competición que falamos. As porterías, con afortunadas excepcións, ían construídas con dous postes de bidueiro e seu traveseiro correspondente. Para conseguirmos redes houbera que realizar viaxes á costa e facérmonos con algunhas das que xa non eran utilizadas polos barcos para a pesca. Vestiarios e auga corrente eran luxos que non existían no mundo de daquela. Cadaquén procuraba as solucións máis axeitadas, dende lavármonos nas gabias cheas de auga até mudarmos a roupa mollada e marchar coma foguetes para facelo na casa. Orlando V. Veiga

O MEU FÚTBOL, Ramón Vila Anca

Teño que recoñecer que nunca fun futbolista, nin tan sequera, cando sendo pequeno, todos os nenos xogaban ao fútbol. Malia non ter xogado ao fútbol si que teño moitos recordos vencellados a este deporte.

Son de Quiroga, unha vila pequena ao carón do Sil, e moitos dos meus recordos dunha nenez agradable teñen que ver cunha pelota. Supoño que a moita xente da miña idade pásalle o mesmo.

Os veráns destes anos xiraban sempre en torno ao tremendo desexo de que alguén quixese acompañarnos a pasar a tarde no Pozo Negro do río Quiroga. Alí gastamos moitas horas felices como moitos outros nenos en moitos outros lugares do mundo. É algo que se repite en calquera lugar do mundo onde hai auga: nenos felices larapexando na auga.

Ata aquí, nada que ver co fútbol pero... podo dicir que Guillermo o do banco, procedente de Monforte, un verán calquera dos últimos anos 70, cambiou a dinámica dos nosos veráns organizando un campionato de fútbol no que chegaron a participar numerosos equipos da Comarca de Quiroga coa rivalidade propia da xente que sinte moito todo o que fai, así somos nós e supoño que en outras partes de Galicia. Aquí presentábanse tarde tras tarde os equipos de San Clodio, Campos de Vila, A Ribeira, Folgoso do Courel, os representantes de varios establecementos hostaleiros da contorna e... a Cultural Quiroguesa que, si non lembro mal era o equipo de Guillermo.

A organización era impecable e había fútbol todos os días durante os mes de xullo e agosto. Nesta época todos, grandes e pequenos agardábamos á tardiña para achegarnos ao vello campo de fútbol San Martiño, en terra e sen peche de ningún tipo, perfectamente integrado no soutos do barrio do toural de Quiroga. Si, alí onde agora está o Instituto de Secundaria o Colexio de Infantil e Primaria, o pavillón de deportes e o Centro de Saúde, había un souto cunha fonte no centro, e no espazo que hoxe ocupa o pavillón e parte dos centros educativos, o campo de fútbol.

Botamos alí moitas horas durante estes campionatos que tiñan todas as voltas de enfrontamentos que fixeran falta para que a xente tivera algo que facer nos calorosos solpores do verán quirogués.

Non podo recordar cantos veráns durou esta iniciativa pero si que estou seguro que, aínda que en Quiroga-San Clodio sempre houbo moita tradición futbolística, non creo que houbera nunca unha iniciativa na que participaran tantos equipos e, polo tanto, tanta xente.

A organización acadou uns grados de perfección tan grande que ata se chegou a editar unha revista co calendario de enfrontamentos, crónica dos partidos que se ían xogando e entrevistas cos xogadores. Nunca conseguín volver a ver nunca ningún exemplar desta revista de factura rústica pero con moitísimo encanto. Estou seguro que en calquera momento algunha aparecerá e quedarase con nós para sempre.

Seguro que haberá quen difira da miña opinión pero estou seguro de que este campionato foi o xerme da fundación en tempos modernos do Club Deportivo Quiroga, formado por xogadores de Ribas de Sil, Quiroga e Folgoso do Courel. Lembro perfectamente cando se deu este paso e o vello campo de Fútbol San Martiño se remodelou para participar na liga da categoría máis baixa que había en aquela época, a segunda rexional. Dende entón e ata a súa desaparición o campo contou con vestiarios e un muro de peche de bloques de formigón que cambiou o aspecto deste barrio pero que a todos nos fixo moita ilusión.

O primeiro partido disputado na liga polo Club Deportivo Quiroga nesta etapa foi contra o Riotorto e só podo dicir que agora que fago memoria podo recordar perfectamente as tardes de fútbol neste campo subido ao ribazo de terra que o delimitaba.

Este equipo que representaba a unha terra e a unha xente foi quen de ascender a primeira rexional no primeiro ano que participou na liga... e pouco despois a Rexional Preferente o que xa implicou que o campo cambiara de lugar e de aspecto. O vello estadio San Martiño sempre foi de terra, ben... de terra, lama ou po dependendo da época do ano. Creo que todos os intentos por ter alí algo parecido ao céspede quedaron en nada, algunha herba saía pero duraba pouco.

Que o tire O Mato, Lois Pérez

É raro de ver pero foi así, a min contoumo o fillo. O fillo do Carneiro grande, que xogaba tamén con eles, unha noite onda o Póngalas. Polo visto, que foran xogar a Castropol. E polas San Lucas deron en querer traelos a Mondoñedo, xogar a volta logo. E isto outro tamén. A idea tivéraa o Mato, xusto o carallo do Mato. Eles eran daló da Muxueira.

Os pais.

El era central.

Botáballe peito e poñíalle intención, xaora, non se discute. Non lle apuntaba a un cesto, o Mato. Pero arar araba a feito. Tíñalo que ver: o Mato era así ben parido, metro noventa. Non lle collían os pés nas botas, logo parecían cebolas, metía medo. No Seminario como era tan alto, sempre lle preguntaban que tempo ía vir. Entón el viraba a cabeza cara O Fiouco e daba o parte, lanzal:

«Es posible que vengan precipitaciones. Pero tampoco se descarta que llueva».

E ría cos dentes todos coma un acordeón desafinado ao celebrar a inventiva, alumándolle conciliador unha hostia ao primeiro que collía por diante.

O Mato era contrafeito pola boca, sedutor, líder e analfabeto a partes iguais. Escoiteille ao Marful verídico dicir que tiña os collós como mazás, dispensando, non o sei; cando lle entraba ao dianteiro cos dous pés por diante, os vellos aprendían de anatomía na barra. Todo cristo sabía ben o que pasara na Marosa, cando no medio da polémica cun árbitro de Foz, dixéralle tranquilo ao paisano, pero sen lle mentir tampouco, que lle barría os dentes. E barrérallos. E aos xuíces de liña tamén. Cada vez que me acordo…Vin chorar un dos liñas onda o córner mirando os dentes e as moas, tiña a dentamia toda estrada, alí ao pé da bandeirola. As pezas dentais de ouro do asistente refulxían na auga da lama coma os barcos dos shardanas aqueles remontando o delta do Nilo, na batalla contra Ramsés.

Dixéronllelo aos outros unha mañá no Pallarego. O Sacristán ergueu de onda o Mato, que llo bisbara á orella. Cuspiu solemne cara a rúa e, pasando o brazo polos fociños volveuse á concurrencia:

«E polas San Lucas vai vir un fogueteiro tamén. Millor non o hai!»

Polo visto o pirotécnico era parente do Benigno de Tui, fogueteiro de referencia da zona de Pontevedra. Chamábanlle Elías, polo do carro de lume. O Elías dominaba con gran desempeño todas as sortes da pirotecnia. Destacaba especialmente no xogo de polgar co cartucho da bomba de palenque, ao igual có gran Benigno. Tiña o polgar plataneiro. Houbo falar del Don Álvaro, si. Non era amigo de laiar pero o día que perdeu o dedo, doer doíalle igual.

O fogueteiro Elías chegou polas San Lucas contra a hora do vermú, en plan americano. Tocado con sombreiro Panamá e lentes de sol, vestía traxe inglés e zapatos italianos, chaleco cruzado e acendedor Dupont con releve historiado que recreaba a chegada dos ingleses do Capitán Cook a Tahití. Botou os primeiros estalos onda os nenos a unha man, namentres facía que divisaba distraído Vilamor ao lonxe. E coa outra fumaba un Celta e botáballe agarimoso a cinza no pelo aos cativos que o querían palpar. Galanteou o que quixo coas mulleres e traía un rapaz de Baños de Molgas que lle cargaba toda a petardería, namentres el baixaba ao toque o moscatel e repasaba coa folla do puro as febras de poldro que lle agancharan entre os dentes. Vaia feira!

Foi pola tarde. O campo da Fonte do Sapo estaba cheo. O fogueteiro saíu botar os primeiros foguetes, con alardes de filigrana, moi aplaudidos dende a zona de sombra. Houbo empate ao descanso e unha nova exhibición do artificieiro, xa en estado de graza. Din que o viron despois no Pozo da Cega ben acompañado, enfornando cunha confidente de Taramundi.

Reiniciouse o partido, que estaba aéreo. Rinchaban os cabalos dende a feira coa grada ao escoitar o

balbordo, cada vez que cruzaba a divisoria o Mindoniense. Ata que no último minuto chegou a xogada: o Cigarrán baixou o esférico ao piso con mestría de panadeiro, caneou o seu par e progresou afouto en diagonal pola canella do centro, cedéndolla de biqueira ao oco ao punta, que ingresaba fuxitivo na área vindo dende atrás. De súpeto, fíxose un silencio unánime no estadio que se debeu sentir ata no Valadouro. Un neno rompeu a chorar entre o fume do tabaco, espectro inmóbil, que parecía observar tamén a xogada. Xa se cantaba o gol pero ao dianteiro fíxoselle de noite. O central do Castropol segoulle a perna, que describiu volta e media en espiral, coma un Virxilio que acompañando o Dante dese a volta na porta do inferno antes de entrar. Rebentáranlle a perna ao chaval. Choveron berros e protestas. O árbitro, un rapaciño de Lourenzá, pitou penalti, expulsou o defensor visitante e desatou a celebración da grada. Os vellos que saíran mexar contra o muro entraron en tropel. Ninguén quería tirar. Era moita responsabilidade e por riba nas San Lucas. Daquela foi cando falou o Emilio do Patoyo:

«Que o tire o Mato».

Abriuse un corredor entre os xogadores do Mindoniense que lles deixou ver aos nenos que estaban atrás da portaría aquela figura imperial, case bíblica, do Mato, camiñando con clamorosa parsimonia cara o balón que descansaba xa no cal, coma un Moisés que fose abrir o Mar Vermello. O Mato acomodou o balón e fitou o porteiriño, que era todo viseira e tremía agochado atrás da indumentaria, agardando pola execución. O Campo da Fonte do Sapo era unha soa voz:

«Ma-to, Ma-to, Ma-to, Ma-to!»

O Mato botou a correr e o fogueteiro Elías soubo que chegara o momento do clímax, termando estratéxico do artefacto, preparando o chisqueiro. Sacou o seu mellor foguete para culminar a xornada e celebrar o gol seguro do aclamado central.

Prendeu o artista a mecha pisando en falso e daquela escoitouse un eterno si do mar entre o fume.

Shhhhhhhhhhh! Houbo unha terríbel explosión. A fumareda invadiu a área, entre o silencio abafante dos seareiros. A borraxeira desapareceu aos poucos e a xente puido ver o porteiro debelado, apolíneo xa no chan. A uns metros, alí o estaba: un furado perfecto no punto de penalti, requintado por un negro anel de restos de pólvora. Non quedaba nin rastro do Mato. Tampouco do balón. Rompeu o silencio un vello dende o córner:

«Cago no demo, se lle chega dar, descósea. Pero eu o Mato ver non o vexo». E non o vían. E que lle ían ver.

NO ARREDOR DO FÚTBOL, Baldomero Iglesias (Mero)

Foi aquel un partido excepcional no que os meus compañeiros e mais eu fixemos vibrar a toda a xente da contorna do Val de Lemos e, tamén, aos de Taboada que viñeran connosco no coche de liña xunto con algúns máis nos seus vehículos particulares. Xogabamos alá, sairamos de mañá e con tempo despois de cargar as caixas de camisetas, balóns, caixa de vendas e urxencias. Xantar de camiño en bocadillos e refrescos, e chegada ao campo cun par de horas de prevención. Cambiarse e saír ao campo dar uns toques. Xa entrara no campo aquel temido equipo de Monforte, ían de primeiros na liga autonómica –xunto co Sarria, Quiroga, Outeiro de Rei, Riotorto, Santaballés, Chantada, Monterroso, Burela, Pastoriza e Viveiro- xogaban con sobrada solvencia, daban uns toques ao balón coa tranquilidade que dá a superioridade técnica, a precisión e preparación de tantos anos; por riba, xogar na casa. Nós, pobres de nós, aínda por configurar, por conformar debidamente, por situar no campo, por saber as claves para movernos nel, recoñecendo o regulamento e aplicándonos en cada mover sobre da herba. Algúns, coma min, chegaramos ao grupo aínda había un par de semanas e a penas tiveramos tempo de adestrar para –tan so- comprender o xogo defensivo e de ataque, para entender a técnica combinada que o adestrador procuraba e subsistir no medio daqueles grandes equipos que tiñan historia e unha traxectoria combativa de amplos horizontes. Nós non podiamos pensar no ataque senón na defensa, e andar ao toque de balón sen máis.

Tamén, pensei para min, este é o xeito de ir aprendendo. Teño que mirar e observar, estar atento ás xogadas, moverme coa seguridade da carga lúdica coa que foi creado este deporte. Temos que saír do tropezo e do medo. Así fixen, tan pronto comezou o partido fun situándome e nivelando o xogo dos compañeiros. Coa pelota en xogo, recuperei o sorriso deles –os meus- e alenteilles o ánimo festivo da contenda. De súpeto, vin nas gradas a Celia. Nun intre de milésimas de segundo percibín o seu rostro, a súa ollada e envolta nunha bufanda de cor vermello. Celia é o meu amor, a miña muller soñada e amada, a miña princesa. Como podería saber, ...como podería estar alí? Eu sempre a vin en Lugo, no arredor de Maxisterio, onde facía Educación Infantil. Alí era a súa localización, onde nos coñecemos e comezamos a nosa relación, mentres eu estudaba na Escola de Peritos. Nun aquel de cordura, lembrei que ela é de alí, de Monforte. Vin o seu sorriso no medio de toda a xente e coa súa expresión doce e chea de orgullo. Motivo polo que me puxen oufano e avalado por unha carga adicional de carraxe. Que ben, alí estaba ela. Cando acabase o partido seguro viña saudarme e poderiamos falar. Quen había dicir!

O partido foi indo. Pouco a pouco despexabamos da mente a derrota que traiamos asumida. Non era para tanto, aguantabamos ben, sen sobresaltos. Tampouco era o día deles, non estaban tan a punto como pensabamos. Debíalles faltar alguén moi básico. Non marcaban moito, e estaban demasiado confiados nun gol de sorte que non chegaba, porque nós defendiamos con forza as posicións. Nalgún momento quixeron achegarse á área, pero a defensa funcionou moi ben interrompendo os pases longos e imprevistos. Acabou a primeira parte sen novidades. Eu fun falar con Celia. Aledouse moito de verme no Taboada xogando, non sabía. Ela sempre ía ao fútbol os domingos co seu pai e o seu irmán pequeno. Fun para os vestiarios e, todo contento, acertei a pedirlles a todos un pouco máis de incisión no xogo, a ver se eramos quen de achegarnos ou tentar un gol. Chegado o segundo tempo e cando xa só faltaban uns minutos para o desenlace final de empate a ceros. Eu, no medio dos xogadores, quedei mirando a Celia, a miña Celia querida, xa confiado no resultado final. Alguén do meu grupo, coido foi o Baliña, mandou un lorcheirazo longo á portería, ía ben dirixido pero era moi inocente, o porteiro estaba en liña para collelo, anque non contaba que na súa traxectoria bateu en min na mesma testa aparvada en amores mentres soñaba aínda cos ollos de Celia, vela a ela foi o preciso para cambiarme o pensamento. Bateu o balón e desviou o tiro un pouco, o suficiente para confundir ao gardameta contrario. Entrou pola escuadra. O milagre estaba feito. Eu metera un gol desde un intelixente cabezada –involuntaria, pero iso so o sei eu- que contiña o pensamento de Celia, a miña Celia. Sempre souben que aquel gol fora produto do amor, da maxia que envolve os momentos felices dos afectos. Gañaramos o partido por un gol, e aos temidos xogadores do Monforte. Quedei case coma un heroe do fútbol afeccionado da provincia, nese onde un se devirte, medra e fai deporte motivándose para a vida. Os compañeiros abrazábanse en min e eu neles. Era incrible. Entre tanto barullo busquei a Celia. Ben a vin, viña onda min felicitarme. Todos deixaron que nos deramos un grande abrazo. Ao final o fútbol tamén pode ser iso, afectos enormes que ponderan as confianzas e os soños que sempre temos. En definitiva o verdadeiro fútbol é o “amateur” ou, por falalo no de aquí: dos que aman. Aquel que é local e está preto e é modesto, que se concilia cos sentimentos. Que se comparte. Por iso vos contei a miña historia.

ANTIA PEREZ GARCÍA

Boas, son Antía Pérez, de Laza. Capitá da Selección Española sub-19 e xogadora do Poio Pescamar.

Para min o deporte e en especial o fútbol sala femenino, é algo más que un “hobby”. É unha forma de distracción, unha forma de vida..

Grazas ó deporte estou saindo a diante con todo, dame forza para seguir o pé do cañón da vida e para non sairme do camiño adecuado.

ANXO LAXE..

Comezos dos oitenta. Sábados de mañá. Nenos das rúas Washington, Vila de Carral, San Jorge, Vila de Sada, Rolda de Monte Alto… fillos da cidade con aldea en Irixoa, O Pino, Ortigueira, Ordes, Touro, Friol… concéntranse perto do cárcere provincial. Vista idílica coa Torre e o Océano de fondo, vista realista co patio da prisión chea de persoas paseando dun lado a outro e con persoas na súa volta falando nun ton excesivamente alto e guindando, algunha que outra vez, bolas pequenas. Lugar do encontro: Campo de Pombo (terreo cun desnivel considerábel, arrodeado de leiras e animais que pacen tranquilamente). Espazo perigoso para as persoas idosas que sentan nun fondal do campo (detrás da imaxinaria portería sinalizada con dous croios a cada lado) para apañaren o sol de mediodía e falaren contos coas súas amizades. As equipas locen as súas mellores galas. Cada rúa identificada cunha camisola de algodón comprada con certo esforzo por cada un dos seus membros. Estas levan o seu número de skai, cosido polas propias nais. Algún, con máis posibilidades, calza unhas Cejudo. Comeza o xogo. A bola vai dunha portería a outra. Futbol directo. Resultado? Obvio, a equipa que se sitúa na parte alta do campo gaña sempre.

Pasar a pelota

Anxo Rigueira

Eu non era moi futbolero e, normalmente exercía de augafestas sempre que tocaba unha conversa de fútbol. O fútbol de masas dábame moito para atrás e, para non crear polémicas, mantiñame normalmente á marxe da conversa. Como moito coincidía cos meus amigos afeccionados en que o fútbol non profesionalizado era algo interesantísimo e que había que potenciar.

Ese día tocou falar de fútbol cun bo amigo diante dunhas 1906 e unhas tapas nun bar do barrio de Paradai e, contra o que era habitual (falar dos últimos partidos da liga, ou do Taboada ou do Lemos, segundo con quen estivese) a conversa non foi sobre un partido ou sobre unha equipa, senón sobre o fútbol mesmo.

- Eu creo que se o fútbol é un dos deportes máis populares o é por unha razón -dixo o meu amigo.

- Pois ti dirás.... non sei por que non pode ser igual de popular o baloncesto, por poñer un caso.

- Penso que o futbol é popular porque é sinxelo... con dous paus que fagan de portería e unha pelota xa podes xogar. E se non tes pelota podes usar calquera cousa que sexa esférica. Pódese xogar cunha pedra ou cunha pelota de trapo, nen sequera fai falla que bote moito.

- E é tan sinxelo que apenas ten regras. É un deporte que, en comparación con outros, ten unhas regras moi básicas: o fóra de xogo e cousas de sentido común coma non coller a pelota coa man ou non morder aos do outro equipo.

Eu non estaba en disposición de disentir, non coñecía os regulamentos do fútbol nin doutros deportes o suficientemente ben como para discutirllo, pero fieime do seu bo criterio.

- É coma a vida, amañamos co pouco que temos a man e aínda que tentemos poñerlle regras, no fondo sabemos que non as ten, ou, se as ten, son moi poucas.

- Totalmente de acordo. E diríache aínda algo máis. É un deporte de equipa, non o esquezas. Din os sociólogos que as clases medias e baixas son máis dadas a practicar deportes de equipa e de contacto físico. As clases altas practican vela, esquí, hípica e cousas así. Pero os rapaces no barrio xogan ao fútbol.

- É que a vida é tamén un deporte de equipo. E con contacto físico.

- Xa postos... ti como definirías o fútbol? Que é o esencial?

- Eu non me atrevería a facelo, pero unha vez escoitei unha definición que me gustou moito. Creo que lla oín a un adestrador. Dicía que o fútbol consiste en recibir, controlar, correr e pasar a pelota.

- Outra vez está ahí o fútbol coma unha metáfora da vida. Recibímola ao nacer, temos que adaptarnos a ela e temos que esforzarnos, pero tamén temos que saber ceder cousas aos demais.

- Precisamente. Cando eu era pequeno diciamos que o xogador que retiña a pelota era un “chupón”. E non era un piropo. Resulta moi valioso que un acto de renuncia e que vai en contra do lucimento persoal sexa o acto esencial neste deporte.

- Cantos partidos non veríamos nós que o único que se facía era pasar a pelota. E resulta que iso era a clave do asunto!.

- Efectivamente, pasar a pelota, esa é a clave do asunto.

- Manolo, ponnos outra ronda se fas o favor.

T A B O A D A C L U B F Ú T B O L

Páginas

Entreno diario,diario de entreno

Pirri

Recordos do F. C. Bonxe, por Anxo Cobas

O que non está no dicionario

Todo o que aprendín cando menos o agardaba, Ramón Rivas

O xeito de Manolomé, Borja García

O fúlbol polo mundo adiante, Manuel Pajares Iniciar sesión

O MEU FÚTBOL, Ramón Vila Anca

ANTIA PEREZ GARCÍA

Pasar a pelota

Anxo Rigueira

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Datos personales

Arquivo do blog

GALERÍA lista de reproducción pincha no enlace: